2021 tilda leksik o’zlashtirishning ahamiyati; koreys tili misolida feruza Iskanderovna Jumaniyazova

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 6 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
266 
w
www.oriens.uz
July 
2021
 
 
tarzda paydo bo'ldi. Gazeta va jurnalistik uslub tematik jihatdan juda xilma-xildir, bu 
uning so'z boyligining favqulodda kengligi va xilma-xilligini belgilaydi, masalan: 
외래어
·
신조어
마구
조합해
사업명
지어
(
광주
=
연합뉴스
) 
장아름
기자
= 
'Go~
興
!! 
온마을교육
', '
동구동락
(
東區同
樂
)'… 
공공기관이
신규
사업이나
캠페인
명칭으로
국적불명의
외래어
·
신조어를
조합한
구호를
만들어내고
있다
6
. 
Yuqoridagi misoldan kelib chiqadiki, har bir uslub so'zni o'ziga xos tarzda 
ishlatadi. Demak, ilmiy nutq so'zning ma'nosini tushuncha bilan cheklaydi - aniq, 
chegaralangan, barqaror. Og'zaki nutqda so'z harakatchanligi bilan ajralib turadi, 
keng, noaniq ma'noga ega. Badiiy adabiyotdagi so'z o'zining ichki shakli, unga xos 
bo'lgan obrazlarning ta'sirlanishi bilan tavsiflanadi. Bu so'zlashuv nutqidan kam 
bo'lmagan harakatchan va moslashuvchan, ammo so'zning harakatchanligi, so'z 
birikmalarining imkoniyatlaridan ongli ravishda foydalanib, yozuvchi faoliyati 
natijasida paydo bo'ladi. Keling, tilda o’zlashtirish paydo bo'lishining sabablarini vaqt 
va tarixiy voqealarga mos ravishda tildagi o'zgarishlar bilan birga keladigan hodisa 
sifatida ko'rib chiqamiz. Chet tilidan o’zlashtirishning bir necha sabablari bor: 
1) yangi hayot, yangi ob'ektlar, yangi tushunchalar jamoat hayotida paydo 
bo'ladi (
브렌트
, 
마트
, 
수프
); 
2) yangi so'zlar ilgari jamiyat hayotida bo'lgan, ammo tegishli belgilanmagan 
hodisalarni bildiradi. Odatda ularning mavjudligi susaytirildi. Bular
마피아
,
메너저
; 
kabi so'zlar; 
3) yangi so'z ilgari so'z birikmasi yordamida chaqirilgan narsani bildiradi 
(reyting - kompaniya, siyosatchi mavqei, o'z turidagi ro'yxatdagi transfer; 
이미즈
- 
"o'zini" tasviri, 
모덜
, va boshqalar.); 
4) yangi so'zlar sub'ektning ijtimoiy rolining o'zgarishini ta'kidlaydi (
오피스
ofis - ofis, ofis maydoni); 
5) yangi so'zlarni o’zlashtirish xorijiy so'zlar urf bo’lishiga bog’liq bo’lib chet el 
madaniyati ta'siriga bog'liq. 
Shunday qilib, yangi so'zlarning aksariyati ilm-fan, texnika, madaniyat, 
iqtisodiyot, ishlab chiqarish munosabatlari rivojlanishi bilan paydo bo'ladi. Ushbu 
so'zlarning aksariyati hayotga qat'iy kirib boradi, yangilikligini yo'qotadi va faol so'z 
birikmalariga o'tadi. Yangi so'zlar turli yo'llar bilan paydo bo'ladi: ba'zilari allaqachon 
tilda mavjud bo'lgan so'zlar modeliga ko'ra yaratilgan, boshqalari to'liq o’zlashtirilgan. 
Uchinchidan, semantik transformatsiyalar ro'y beradi, bunda yangi so'z eskidan 
obrazli foydalanish natijasidir, bu uning polisemiyasini oshiradi, tilni boyitadi. 
6
http://www.korean.net/new_okf/search/search.do?query=
외래어

---