Масъул муҳаррир

10
БИОЛОГИЯ ДАРСЛАРИДА ИННАВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН 
ФОЙДАЛАНИШ.
Д.А. Абдуллаева
 Тошкент фармацевтика 
институти академик лицейи
Биология фани ўқитувчиси.
Телефон: [phone]
[e-mail]
Аннатация: Ушбу мақолада биология дарсларида қўлланиладиган иннавацион техно-
логиялар хақида маълумотлар берилган.Ушбу технолгиялардан фойдаланиш орқали дарс 
жараёнини самарали ташкил этишга эришиш мумкин.
Калит сўзлар:Синквейн, кластер
XX аср илм-фан, техника тараққиёти соҳасида ривожланиш даври бўлишига қарамай, 
таълим соҳасида турғунлик кўзга ташланиб қолди. Шундай шароитда янги педагогик тех-
нологияларни қўллаш имконияти туғилди. Педагогик технологиялар қатор принципларга 
эга бўлиб, улардан бири таълим-тарбия жараёнини олдиндан лойиҳалаш принципидир. 
Лойиҳаланаётган дарс синф ўқувчиларнинг сони, ўзлаштириш даражасига мос келиши, 
дарс жараёнида ҳеч бир ўқувчи ўқитувчи назаридан четда қолмаслигини назарда тути-
ши муҳимдир. Ўқувчилар билимини назорат қилиш, текшириш, амалда синаб кўриш 
ўқитувчидан чуқур билим ва маҳорат талаб қилади.
“Синквейн” методини қўллаш усулидан фойдаланиш. Синквейн (французча) беш 
қаторли ўзига хос, қофиясиз шеър бўлиб, унда ўрганилаётган тушунча (ҳодиса, воқеа, мав-
зу) тўғрисидаги ахборот йиғилган ҳолда, ўқувчи сўзи билан, турли вариантларда ва турли 
нуқтаи назар орқали ифодаланади. Синквейн тузиш-мураккаб ғоя, сезги ва ҳиссиётларни 
бир нечагина сўзлар билан ифодалаш учун муҳим бўлган малакадир. Синквейн тузиш 
жараёни мавзуни яхшироқ англашга ёрдам беради.
Синквейн тузиш қоидаси: биринчи қаторда мавзу бир сўз билан ифодаланади; иккинчи 
қаторда мавзуга оид иккита сўз билан ифодаланади; учинчи қаторда мавзу доирасидаги 
ҳатти-ҳаракатни учта сўз билан ифодаланади; тўртинчи қаторда мавзуга нисбатан муно-
сабатни англатувчи ва тўртта сўздан иборат бўлган фикр ёзилади; охирги қаторда мавзу 
моҳиятини такрорлайдиган, маъноси унга яқин бўлган битта сўз ёзилади.
Тузилган синквейнни баҳолар эканмиз, таълим олувчи бу жараёнда иккинчи қаторга