yoki suv uglevodorod orasida joylashgan holatda bo‗ladi. Mikroemulsiyaning
barqarorligini aksariyat sirt-faol moddalari yordamida hosil qilinadi. Mitsilyar
eritmalar bilan neftni chiqarish jarayonida yuqori neft beraolishlikka asosan
quyidagilar hisobiga erishiladi:
- fazalar chegarasida yuza tarangligini anchagina
kamaytirish hisobiga;
- siqib chiqariluvchi va siquvchi suyuqlik va muhitning qovushqoqligini
boshqarish;
- kollektorlarning o‗tkazuvchanlik xususiyatini qoldiq neftga ta‘sir qilish
bilan oshirishga
erishish;
- siqib chiqaruvchi muhitga qovushqoq, elastik xususiyatlar
berish hisobiga;
Mikroemulsiya
deb
atalayotgan
mitsilyar
eritmalar
yuqorida
ko‗rsatilganlardan tashqari ho‗llanish burchagiga ta‘sir ko‗rsatadi va emulsiya
tarkibiga qarab bu ko‗rsatgich o‗zgarishi mumkin.
Mikroemulsiyalar odatda tiniq suyuqlikdan iborat bo‗ladilar va ularda
kaogulyatsiya hodisasi sodir bo‗lmaydi, ular o‗z tarkibiga qarab gidrofil yoki
gidrofob holatida bo‗lishi mumkin. Mikroemulsiyaning barqarorligi ko‗p narsalarga
bog‗liq bo‗lishi mumkin, lekin shulardan eng asosiysi kamponentlarning tuzilmasidir.
Eritmaning konsentratsiyasi va komponentlar tuzilmasiga qarab emulsiyalarning
ma‘lum harorat orasida barqarorligi ta‘minlanishi, yoki inversiya hodisasi ro‗y
berishi mumkin (orqaga qaytish - inversiya). Ko‗plab laboratoriya va kondagi
tadqiqotlar natijasida quyidagilarni qayd qilish mumkin bo‗ladi:
1. Mitsilyar eritmalar terrigen kollektorlarda karbonat kollektorlarga nisbatan
muvaffaqiyatliroq qo‗llanishi qayd etiladi. Kollektorlarning turli tumanligi juda katta
bo‗lmasligi taqozo etiladi. Maksimal o‗tkazuvchanlik koeffitsiyenti bilan o‗rtacha
o‗tkazuvchanlik koeffitsiyenti orsidagi farq 3-4 martadan ortmasligi lozim. O‗rtacha
o‗tkazuvchanlik koeffitsiyenti 50 mkm
2
dan kam bo‗lmasligi maqsadga muvofiqdir.
Qatlamda tuzlar miqdori minimal darajada bo‗lgani ma‘qul.
2. Iqtisod nuqtai nazaridan qatlamni qoldiq neftga to‗yinganlik darajasi 25 -
30% dan ortiq bo‗lishi maqsadga muvofiqdir. Neftga to‗yinganlik darajasi qancha
ko‗p bo‗lsa, olinadigan natija shuncha yaxshi bo‗ladi.
3. Yuqori qovushqoqolikka ega bo‗lgan neftlarda qo‗llaniladigan mitsilyar
eritmalar neftni chiqarish jarayonini juda pasaytirishi va qatlamga suyuqlik haydash
texnologiyasini murakkablashtirishi mumkin. Shu nuqtai nazardan kelib chiqqan
holda qo‗llanishi lozim bo‗lgan neftlar qovushqoqligi 2-3 dan 10-20 mPa*s orasida
bo‗lgani ma‘quldir.
4. Qatlam suvlarining sho‗rligi eritmaning tarkibini o‗zgartirishi,
barqarorligini kamaytirishi va fazalarga bo‗linishiga olib kelishi mumkin. Shuning
uchun qo‗llaniladigan sharoitda tuzlarning miqdori 4—5% dan ortmasligi maqsadga
muvofiqdir.
5. Mitsilyar eritmalarning barqarorligi harorat ortgan sari pasayishi mumkin,
shuning uchun uning qo‗llanishi 65-75
o
C haroratdan ortmasa yaxshi natijalarga
erishiladi.
6. Mitsilyar eritmalar qo‗llaniladigan mahsuldor qatlamining chuqurligi 1500-
1800 m dan ortmasligi taqozo qilinadi.
7. Quduqlar to‗rining joylashuvi shu tadbirlar bajariladigan joylarda tekis
qatorli bo‗lsa, maqsadga muvofiqdir.
8. Mitsilyar eritmalarning uzoq muddat neft bilan birga qolib ketmasligi
uchun neftni olish sur‘ati jadal bo‗lishlikni toqozo etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: