O„quv qo„llanmada suv xo„jaligi boshqaruvini yanada takomillashtirish

Nazorat savollari: 
1. 
Qishloq xo‘jaligi ekinlarini etishtirishda shamol eroziyasi nima? 
2. Qishloq xo‘jaligi ekinlarini etishtirishda eroziyaga uchragan erlarni qanday 
aniqlanadi? 
3. Qishloq xo‘jaligi ekinlarini etishtirishda shamol va tuproq ko‘chishi qanday 
aniqlanadi? 

---

130 
6.6.2. Irrigatsiya eroziyasi natijasida tuproq yuvilishini aniqlash. 
Irrigatsiya eroziyasi qiyalik erlardagi ekinlarni noto„g„ri sug„orish, 
tuproqning eng unumdor ustki qismining yuvilib ketishi va akkumulyasiyasi 
oqibatida sodir bo„ladi. Tuproqning agrokimyoviy, agrofizikaviy, meliorativ 
holatlari yomonlashadi (6.6.2.1-jadval). 
6.6.2.1-jadval 
Irrigatsiya eroziyasining tuproq xossalariga ta‟siri 
Eroziyalanish 
darajasi 
Tuproqning A+V 
gorizonti,sm 
YUtish 
darajasi, 
mg-ekv 100g 
Gumus,% Azot, % 
Eroziyalanmagan
90 
12-15 
2,5 
0,1 
Kuchsiz 
50 
12-15 
2,1 
0,08 
O„rtacha 
40 
10-12 
0,9 
0,07 
Kuchli 
30 
8-12 
0,7 
0,04 
Akkumulyasiya 
qismi 
120 
15-16 
2,8 
0,12 
Jadval ma‟lumotlaridan ko„rinib turibdiki, eroziyalanish darajasi ortishi 
bilan tuproqning A+V qatlami balandligi qisqarib borib, agrokimyoviy xossalari 
yomonlashgan, lekin akkumulyasiya qismida buning teskarisi ro„y bergan. Bular 
ekinning suv va oziq rejimiga, hosili va sifatiga salbiy ta‟sir qiladi, akkumulyasiya 
qismidan tashqari ekinni suv va oziqaga talabi oshadi. 
Irrigatsiya eroziyasining g„o„za hosiliga ta‟sirini 6.6.2.2-jadvaldan ko„rish 
mumkin. 
Demak, eroziya darajasining oshishi bilan nafaqat g„o„za hosili kamayib 
borgan, balki tola sifati ham yomonlashgan.