|
3
Июнь
17
ENG QADIMGI ODAMLARNING RIVOJLANISH BOSQICHLARI
Kalandarova Adolat Ro‘ziboyevna
Xorazm viloyati Tuproqqal’a tumani
10-son umumta’lim maktabi tarix fani o‘qituvchisi
Tel: +998973602378
Annotatsiya
:. Maqolada. eng. qadimgi. odamlarning. suyaklari,. yashagan. joylari,. mehnat.
qurollari.va.e’tiqodlari.haqida.malumotlar.keltirilgan..
Kalit so‘zlar:
. ibtidoiy. odamlar,. Selungur,. Teshiktosh,. ovchilik,. antropologoya,. chopperlar,.
e’tiqod,.kromanyon.
Odam.qanday.paydo.bo‘lganligi.haqida.ilmiy,.diniy,.afsonaviy.va.dunyoviy.naqllar.mavjud.
bo‘lib,. biz. bu. masalani. ilmiy. asosda,. antropologiya. va. arxeologiya. ma’lumotlariga. tayangan.
holda. o‘rganamiz.. Yer. yuzidagi. dastlabki. odamlar. qaddi-qomatini. tik. tutib. yurgani,. mehnat.
qurollarini.yasash.va.ularni.ishlatishni.bilgani.uchun.hayvonot.dunyosidan.farqlanib.turishgan..
Olimlar. turli. mintaqalardan. o‘ta. sodda. tosh. mehnat. qurollari. yasashni. biladigan. eng. qadimgi.
odam. suyaklari. qoldiqlarini. topib. o‘rganganlar,. jumladan,. Janubiy. Afrikadan. –.
avstralopitek,
Sharqiy.Afrikadagi.Zinj.vodiysidan.–.
zinjantrop
,.Yava.orolidan.(Indoneziya)
–.
pitekantrop
,. Xitoy. hududidan. –.
sinantrop
,. shuningdek,. Germaniyadan. –.
neandertal
va.
Fransiyadagi.Kromanyon.g‘oridan.–.hozirgi.qiyofadagi.odam.–.
kromanyon
suyaklari.topilgan..
Yer.yuzida.iqlim.iliq.bo‘lgan.davrlarda.odamlarning.makonlari.kichik.daryolar.yoki.buloqlar.
yaqinidagi.tepaliklarda.joylashgan..Ilk.paleolitning.oxirlariga.kelib.
Buyuk muzlik davri
boshlandi..
Ibtidoiy.odamlar.o‘ta.qattiq.sinovga
duch. keldi.. Bu. hol. odamlarni. yangicha. turmush. sharoitiga. moslashishga. undadi.. Bunday.
paytda.kuchlilargina.yashab.qolgan.
Tarix. fanida. enq. qadimgi. odamlar.
ibtidoiy odamlar
deb. ataladi.. Ularning. makonlari.Afrika,.
Osiyo.va.Yevropaning.ko‘pgina.hududlaridan.topilgan..O‘rta.Osiyoda.toshdan.yasalgan.qadimiy.
mehnat. qurollari. Farg‘ona. vodiysidagi.
Selungur
makonidan. va. Toshkent. vohasidagi.
Ko‘lbuloq
manzilgohidan.ham.topilgan..Bular.qo‘pol.tosh.qurollar.bo‘lib,.ularning.bir.tomoni.urib.o‘tkirlangan.
Arxeologiya.fanida.bu.tosh.qurollar.
chopperlar
deb.nomlangan..Mehnat.qurollari.odamlarga.
yegulik.topish.uchun.kerak.bo‘lgan..Dastlabki.mehnat.qurollari.sodda.edi..Uchi.o‘tkirlangan.tosh.
va.tayoq.bilan.qurollangan.odam.hayvonlarni.ovlagan,.uchi.o‘tkir.tayoq.yordamida.o‘simliklarning.
iste’molga.yaroqli.ildizlari.va.ildizmevalarini.kovlab.olgan..Tabiat.insonga.nimani.in’om.etsa,.
odam. shuni. olgan,. topgan. yeguligi. bilan. qanoatlangan.. Shuning. uchun. ham. kishilarning. eng.
qadimiy.mashg‘uloti.bo‘lgan.
termachilik
va.
ovchilik o‘zlashtiruvchi xo‘jalik
deb.ataladi.
Boysun. tog‘laridan. topilgan.
Teshiktosh
g‘ori. o‘rta. paleolit. davri. madaniyatining. jahonga.
mashhur. yodgorligi. hisoblanadi.. Teshiktosh. g‘oridan. tosh. qurollari. va. ularning. parchalari,.
tog‘. echkisi,. kiyik,. yovvoyi. ot,. qoplon,. quyon,. mayda. kemiruvchilar,. shuningdek,. qushlarning.
suyaklari. topilgan.. Teshiktosh. g‘orida. topib. tekshirilgan,. tosh. asriga. mansub. 8. –. 9. yashar.
neandertal. bolaning. suyak. qoldiqlari. eng. mashhur. topilmadir.. Bola. jasadi. qabrga. ko‘milgan..
Jasad. atrofiga. tog‘. echkisi. shoxlari. qadab. chiqilgan.. Murdaning. dafn. etilishi. dastlabki. diniy.
e’tiqodlar.bilan.bog‘liq.bo‘lgan..Mehnat.faoliyati,.tevarak.olam.haqida.to‘plangan.bilimlar.asta-
sekin.insonning.fikrlash.qobiliyati.va.tafakkurini.o‘zgartirib.bordi..Odamlar.o‘zlariga.tushunarsiz.
bo‘lgan. hodisalar. haqida. o‘ylay. boshladilar:. kun. bilan. tun,. yil. fasllari. almashishi,. vulqonlar.
otilishi,. yer. qimirlashi. va. boshqa. tabiat. hodisalari. odam. e’tiborini. o‘ziga. tortgan.. Ana. shu.
hodisalarning.sabablarini.tushuna.olmagan.inson.momaqaldiroq,.yashin,.shamol,.yomg‘ir.kabi.
tabiat.kuchlariga.sig‘ina.boshladi.
Ovchilik.va.termachilik.rivojlangan.davrda.inson.o‘zini.tabiiy.muhitdan.hamda.o‘rab.olgan.
hayvonot.va.o‘simliklar.olamidan.ajratmagan..U.tabiatni.jonli.deb.hisoblagan..Odamlar.tabiatdagi.
turli.hodisalar.negizida.g‘ayritabiiy.kuchlar.yashiringan.deb.o‘ylaganlar..Ular.ana.shu.kuchlarga.
e’tiqod.qilishgan..
Foydalanilgan.adabiyotlar
1.. A.S..Sagdullayev,.V.A..Kostetskiy.Tarix.Qadimgi.dunyo..Darslik
2.. Umumta’lim.maktablari.tarix.fani.darsliklari.
65
Do'stlaringiz bilan baham: |
