Microsoft Word ramazon va taqvo ziyouz com doc

«Ey (kiyimlarga) o’ralib olgan zot, kechasi (bedor bo’lib, namozda) turing! 
Faqat ozgina – uning (kechaning) yarmida (uxlab orom oling) yoki (uyquni 

---

Ramazon va taqvo. Mahmud As’ad Jo’shon 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
124
kechani) yarmidan ham bir oz kamaytiring yoxud unga (biroz) ziyoda qiling 
(ya’ni, kechaning yarmidan ko’prog’ida uxlab, istirohat qiling) va Qur’onni tartil 
bilan (ya’ni dona-dona qilib) tilovat qiling!»
Eng birinchi nozil bo’lgan oyatlar «Iqra’» surasining besh oyati. Ikkinchi nozil bo’lgan 
oyatlar bir rivoyatga ko’ra «Yo ayyuuhal – muddassir»ning boshidagi oyatlar, boshqa bir 
rivoyatga ko’ra «Yo ayyuhal – muzzammil» surasining boshidagi oyatlar. Bular – ikkinchi 
yoki uchinchi nozil bo’lgan oyatlar. Ya’ni uchinchi vahiyda Payg’ambarimizga: «Kechalari 
tur, ey Rasulim!» – deb amr qilindi. 
U kechalarning hashamati, u kechalarning chiroyliligi... Bu betonli uylar orasidagi yangi 
nasllar uni bilmaydilar. U kechalarning dabdabasi naqadar go’zal! Naqadar ruhoniyatlidir 
u kechalar! 
Payg’ambarimiz sallallohu alayhi vasallam aytmoqdalarki: «Kechasi osmonning eshiklari 
ochiladi». Osmonning eshiklari bormi? Bor. Rasululloh sallallohu alayhi vasallam 
me’rojga chiqqanlarida Quddusi Sharifga bordilar. Quddusi Sharifdan Payg’ambarimiz 
sallallohu alayhi vasallam va Jabroil alayhissalom me’rojga chiqdilar. Birinchi osmonga 
kelgan vaqtlarida farishta to’xtatdi. 
Birinchi osmon nima ekan? 
«Darhaqiqat, Biz eng yaqin osmonni chiroqlar (yulduzlar) bilan bezadik»,
– deb 
aytmoqda. Yulduzlar bilan liq to’la bo’lgan osmonning ustida nimalar bor – unisini Alloh 
biladi. 
Birinchi osmonning qorovuli to’xtatmoqda, Jabroildan so’ramoqda. Jabroil kim? Allohning 
to’rt buyuk farishtasidan biri. Payg’ambarimizga vahiy keltirgan muazzam maloika. Unga 
savol bermoqda farishta... Qaysi farishta? Birinchi osmonning qorovuli bo’lgan farishta... 
– Kimsan? 
– Men Jabroilman. 
O’zini tanishtirmoqda... Islomiy odobda o’zini tanitish bor, muhtaram birodarlar! Eshik 
taqilladi. «Kim u?» – deyiladi ichkaridan... Eshikni taqillatgan «Men» deydi. Ey voh, 
subhonalloh!.. Har kishi men deydi, men deb javob ham berishadimi, nomingni 
aytasan!.. Qaragin, nima demoqda «Men Jabroilman!» – bundan inson odob 
o’rganmoqda. 
Men deganidan keyin, ikkinchi marotaba – so’ramoqda. Bu safar: «Kimsan?» 
«Menman, och eshikni!» – demoqda. 
Taniysan, ammo hammaga eshik ochilmaydi-ku! «Hammaga eshikni ochmang, bilak-
uzuklaringizni qo’lingizdan oladilar», – deydilar. Uyiga bostirib kirib, pichog’ini tiraydi. 
Insonning yaxshisi bor, yomoni bor, axir... Odobga rioya qilib kim ekanligingni 
aytasan!.. 
Keyin: 
– Xo’p, yoningdagi kim? 
– Muhammad Mustafo – Allohning elchisi!.. 
– Xo’p, unga bu yerlardan o’tish uchun ruxsat berildimi?.. 

---

Ramazon va taqvo. Mahmud As’ad Jo’shon