Abduramanov xamid xudaybergenovich arabov nurali uralovich xolmuxamedov muhsinjon murodullaevich

Nooziq-ovqat tovarlari
– yakka tartibda foydalaniladigan tovarlardan 
(kiyim-kechak, oyoq kiyimi va maktab-yozuv tovarlari) va umumiy oila 
tovarlaridan (choyshab, yostiq, ko‘rpa jildlari, madaniy-maishiy va xo‘jalik 
tovarlari, sanitariya predmetlari va dori-darmonlar) iborat tovarlardir. 
Obligatsiya
– uning egasi jamiyatga qayd qilingan foiz olish sharti bilan pul 
qo‘yganligini tasdiqlovchi qimmatli qog‘ozdir. 
Oziq-ovqat mahsulotlari savati
– bu bir oyga bitta odam uchun 
mo‘ljallangan (mahsulotlarni iste’mol qilishning eng kam me’yorlari asosida 
hisoblab chiqilgan) oziq-ovqat mahsulotlarining to‘plami bo‘lib, u jismoniy 
ehtiyojlarga muvofiq keladi, talab qilingan to‘yimlilikni va asosiy oziq-ovqat 
mahsulotlariga 
boylikni 
va 
ovqatlanishni 
tashkil 
qilishning 
an’anaviy 
ko‘nikmalariga amal qilinishini ta’minlaydi. 
Opsionlar
– bu egasiga belgilangan muddatda (odatda 3–6 oy) qimmatli 
qog‘ozlar yoki tovarlarning ma’lum miqdorini qayd qilingan narxda sotib olish 
yoki sotish huquqini beruvchi qog‘ozlardir.
Pensiya
– qоnun tоmоnidаn kаfоlаtlаngаn vа fuqаrоlаrni keksаligidа, 
qismаn yoki to‘liq mehnаtgа lаyoqаtsizligi, bоquvchisini yo‘qоtgаndа hаmdа 
mehnаt fаоliyatining muаyyan sоhаsidа mа’lum ish stаjigа erishgаn pаytidа
tа’minlаshgа qаrаtilgаn pullik to‘lоvdir. 
Pensiya tizimi
– sug‘urtа аsоsidа shаkllаntirilаdigаn vа аhоlining ijtimоiy 
ehtiyojlаrini qоndirish hаmdа kоnstitutsiоn huquqlаrini аmаlgа оshirish uchun 
yo‘nаltirilаdigаn pul mаblаg‘lаri jаmg‘аrmаsidаn fоydаlаnishgа аsоslаngаn tizim.
Pul emissiyasi
– davlat tomonidan qo‘shimcha ravishda, ya’ni keragidan 
ortiqcha chiqarilgan pul bo‘lib, bu bilan davlat xarajatlari qoplanadi.
Renta
– miqdori chegaralangan yer va boshqa tabiiy boyliklardan 
foydalanish uchun to‘lanadigan narxdir. Aksariyat hollarda renta ijara to‘lovi 
shaklida chiqadi. Renta egasi tomonidan yer, mulk, sarmoyadan foydalanishdan 
olinadigan, egasidan tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishni, qo‘shimcha kuchlar 
sarflashni talab qilmaydigan daromaddir. Bunday daromad, masalan, yerni yoki 
inshootni ijaraga berishdan olinishi mumkin. 

---

267 
Real daromadlar
– narx darajasi o‘zgarishini hisobga olib, aholining 
ixtiyorida bo‘lgan daromadga sotib olish mumkin bo‘lgan tovar va xizmatlar 
miqdorini ko‘rsatadi. 
Soliqlar
– majburiy to‘lov shaklida firmalar, tashkilotlar va aholi davlatga 
to‘laydigan puldir. Soliqlar fiskal, iqtisodiy faollikni rag‘batlantirish va ijtimoiy 
himoya vazifalarini bajaradi. 
Subsidiya
– davlat tomonidan aniq maqsad yo‘lida ishlatish uchun qaytarib 
olmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag‘idir. Subsidiyalar iqtisodiyotni 
tarkiban o‘zgartirish, eksport-importni muvozanatlashtirib turish ishlarini yo‘lga 
qo‘yish, ayrim hududlarga yordam berish maqsadlarida ajratiladi.