Abduramanov xamid xudaybergenovich arabov nurali uralovich xolmuxamedov muhsinjon murodullaevich

Nisbiy kabag‘allik konsepsiyasi
asosiy mezon sifatida insonning minimal 
ehtiyojlaridan emas, balki uning farovonligi ko‘rsatkichlarining u yoki bu 
mamlakatda ustunroq keluvchi moddiy ta’minlanganlik darajasi bilan bo‘ladigan 
nisbatidan foydalanadi. Bunday yondoshuvda daromadlari mamlakat b o‘yicha 
o‘rtacha daromadning muayyan ulushidan oshmaydiganlar kambag‘al hisoblanadi.
Nisbiy qashshoqlik
yashash minimumi budjetidan kam bo‘lgan daromadlari 
miqdori bilan aniqlanadi. Jahon amaliyotida bu ko‘rsatkich mamlakat bo‘yicha 
o‘rtacha daromadlarning 40–60 % idan kam bo‘lmagan daromadlarga nisbatan 
qo‘llaniladi.
Nоgirоnlаr
– jismоniy yoki аqliy nuqsоnlаri bоrligi tufаyli turmush 
fаоliyati cheklаngаnligi munоsаbаti bilаn ijtimоiy yordаm vа himоyagа 
muhtоj bo‘lgаn shахslаr. 
Nоgirоnlik bo‘yichа nаfаqаlаr 
– nоgirоnlik sоdir bo‘lgаn hоllаrdа, ya’ni 
mehnаt qоbiliyati dоimiy yoki uzоq muddаtgа yo‘qоtilgаndа, fаqаt I vа II guruh 
nоgirоnlаrgа tаyinlаnаdi vа to‘lаnаdi. 
Nogironlik guruhlari
– sog‘lig‘ini yoki mehnat qobiliyatini yo‘qotganlik 
darajasi. Nogironlikning uch guruhi, sabablari, shuningdek, nogironlik boshlangan 
vaqt va qancha muddatga belgilanishi tibbiy-mehnat ekspert komissiyasi 
tomonidan aniqlanadi.
Nogironlarni reabilitasiya qilish
– nogironlarga organizmining izdan 
chiqqan yoki yo‘qolgan funksiyalarini tiklashiga va ularni kompensasiya qilishiga, 
turmush faoliyati cheklanganligini bartaraf etishi uchun yordam berishga 
qaratilgan tibbiy, ijtimoiy, psixologik, pedagogik, jismoniy, kasbga, mehnatga doir 
chora-tadbirlar tizimi. 
Nоgirоnlik pensiyalаri
– mehnаt qоbiliyatini to‘liq yoki qismаn yo‘qоtilgаn 
hоllаrdа tаyinlаnаdigаn pensiya.
Nominal daromadlar
– aholi pul daromadlarining soliq va to‘lovlar 
to‘lashga qadar va narxlar o‘zgarishidan qat’iy nazar darajasini tavsiflaydi. Bu 
daromad turmush darajasini ifodalamaydi.

---

266