Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

 
 
 
 
 
 
 
AZOTNI DYUMA USULI BILAN ANIKLASH
Bu usulda azotli organik birikma maxsus naychadan karbonat angidridli muxitda mis (II)-
oksid ustida pechda kizdiriladi. Xosil bulgan yonish maxsulotlari sof mis turdan utkazilib (misning 
vazifasi azot oksidlarini azotgacha kaytarishdir), ishkor solingan azotometrga sikib chikariladi. 
Azotometrdagi ishkor karbonat angidridni uziga yutadi. Erkin xoldagi azot esa ishkor ustiga, 
azotometrning darajalangan kismiga yigiladi va xajmi aniklanadi. Bu xajm normal xajmga 
aylantirilgandan keyin moddadagi azotning foiz mikdori xisoblab topiladi:
2KOH + CO
2

K
2
CO
3
+ H
2
O 
Azotning foiz mikdori ushbu formula bilan xisoblab topiladi: 
1,2507— normal bosim va xaroratda 1 ml azotning ogirligi, R — barometr kursatayotgan bosim, V 
—olingan azotning xajmi, t — tajriba utkazilgan harorat, a— yoqilgan modda miqdori 
AZOTNI KELDAL USULI BILAN ANIQLASH 
Bu usulda azotli organik modda katalizatorlar (og‘ir metallarning tuzlari) ishtirokida konsentrlangan 
sulfat kislota ta’sirida parchalanib, azot ammoniy sulfatga aylantiriladi. Ishkor ta’sirida ammoniy 
sulfatdan ajralib chikkan ammiak suv bugi bilan kislotaning titrlangan eritmasiga miqdoran 
xaydaladi: 
 
(NH
4
)
2
SO
4 
+ 2NaOH 

Na
2
SO
4 
+ 2H
2
O + 2NH
3

---

493
2NH
3 
+ H
2
SO
4 

(NH
4
)
2
SO
4
0,01H 
ortikchasi H
2
SO
4
+ 2NaOH

Na
2
SO
4
+ 2H
2
O 
0,01H 
Azot quyidagi formula buyicha xisoblanadi:
f= 0,14008 -1 ml 0,0 1n kislota eritmasiga tugri keladigan azotning mg mikdori, a - 
sarflangan 0,01 n kislota eritmasining- ml mikdori, v - olingan moddaniig mg mikdori. 
Oltingugurt, fosfor va galogenlarni aniklash usuli bir xil bulib, bu elementlar malum birikma xolida 
chukmaga tushiriladi va tortish
usuli bilan aniklanadi.