Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа


MODDALARNING ATOM FORMULALARINI (ENG ODDIY FORMULALARINI)



Download 29,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet360/448
Sana17.07.2022
Hajmi29,83 Mb.
#817598
1   ...   356   357   358   359   360   361   362   363   ...   448
Bog'liq
52984904d6 1585812089 (1)

MODDALARNING ATOM FORMULALARINI (ENG ODDIY FORMULALARINI)
ANIQLASH
Atom formula modda molekulasidagi xar xil element atomlarining nisbiy mikdorini 
kursatadi. Masalan, atom formula bulsa, SN
2
molekulada bir atom uglerodga ikki atom vodorod 
tugri kelishini kursatadi. 
Moddaning atom formulasi kuyidagi usulda xisoblanadi. 
1. Misol. 0,220 g modda yondirilganda 0,321 g SO
2
va 0,134 g N
2
O olingan. Moddaning 
atom formulasi aniqlansin. 
Buning uchun modda tarkibidagi elementlariing foiz mikdorini topamiz: 
Demak,
modda
tarkibida 
«S», «N», «O»
elementlar 
uzaro 
39,74:6,76:53,50 nisbatda ekan. Xar bir elementning foiz mikdorini uning atom ogirligiga 
taksimlasak, molekuladagi element atomlarining nisbati topiladi: 
Demak, moddaning atom formulasi CH
2
O ekan. 
Bu formulaga bir nechta modda tugri keladi: CH
2
O — chumoli aldegid, C
2
H
4
O
2
— sirka kislota, 
C
3
N
6
O
3
—sut kislota, C
6
H
12
O
6
glyukoza. Bu misoldan ko’rinib turibdiki, ko’pgina xollarda bir xil 
atom (empirik) formulaga xar xil modda tug’ri keladi. Shuning uchun tekshirilayotgan moddaning 
molekulyar og’irligini bilish kerak.
2-misol. Moddaning oddiy formulasini keltirib chikaring. Agar modda tulik yonganda 38-40% S, 
4,84% N va 56,73% Sl xosil bulsa, u xolda bu moddaning oddiy formulasini keltirib chiqaring. 


494
yechish: 
S
x
N
u
Sl

Demak, moddaning empirik formulasi S
2
N
3
Sl ekan. 
3. Misol. Tarkibida 40% S 6,7% N va 54,3% O bulgan moddaning molekulyar formulasini 
keltirib chikaring. N nisbatan bug zichligi 
D =30. 
Echish.
Demak, moddaning formulasi –SN
2

Endi moddaning molekulyar massasini topamiz: 
M=2DN
2
M(modda) =2x 30=60
M(SN
2
O)=12+2+16=30 
Demak, moddaning molkulyar formulasi - S
2
N
4
O
2
. SN
3
-SOON 
bu-sirka kislotasi ekan 
4-misol. Tarkibida 93,75% S va 6,25% N bulgan moddaning molekulyar formulasini aniklang. Modda 
bugining xavoga nisbatan zichligi D=4,41 
Echish. 
Demak, bu moddaning oddiy formulasi – C
5
H
4

Endi moddaning molekulyar massasini aniklaymiz. 
M
(modda) 
=29 x D
(xavo) 
M
(modda) 
=29 x 4,41=127,89=128 
M
(S5N4) 
=5x12+4x1=64 
Demak, moddaning molekulyar formulasi- C
10
H
8
(naftalin) ekan. 
Molekulyar formula modda molekulasidagi elementlarning atom sonini kursatadi va 
kimyoviy yoki fizikaviy usullar bilan aniklanadi. 

Download 29,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   356   357   358   359   360   361   362   363   ...   448




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish