Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

4. Protaminlar.
Kuchli
 asosli 
xususiyatga ega bo’lib, tarkibida 
oltingugurt 
bo’lmaydi. 
Oddiy 
aminokislotalardan tarkib topgan va 
kichik 
molekulyar massaga ega. 
Baliq ikrasi, jinsiy garmonlar 
(spermasi) 
tarkibida uchraydilar. 
5. Gistoinlar. 
Unchalik 
kuchli
asos xossasiga ega emas, ko’pchilik 
murakkab 
oqsillar tarkibiga 
kiradilar.
6. Skleroproteinlar.
Suvda, tuzlar, kislota va ishqorlar eritmalarida erimaydilar, gidrolizga 
chidamli. Bularga hayvonlar tana a’zolarida muhim rol o’ynaydigan bir qancha oqsillar kiradi. Bu guruh 
oqsillar
 teri, jun, suyak, tirnoq, soch, ipak fibroini 
taribida uchraydilar. Ularning tarkibida ko’p 
miqdorda 
oltingugurt
mavjud bo’ladi. 
Murakkab oqsillar – 
proteidlar
tarkibidagi oqsilsiz moddalarning tabiatiga qarab, 
4 ta
gruppaga bo’linadi: 
1. Nukleoproteidlar.
Gidrolizlanganda 
oddiy 
oqsillar, asosan 
gistonlar
va 
protaminlar 
bilan 
nuklein 
kislotalar hosil bo’ladi. 
Nuklein 
kislotalar o’z navbatida 
uglevodlar, fosfor kislota
va 
geterotsiklik 
birikmalarga 
(purin hamda pirimidin)
gidrolizlanadilar. Nukleoproteidlar 
ishqorlarda
eriydilar, 
kislotalarda
erimaydilar. Ular 
protoplazmalar, hujayra yadrosi, to’qimalar 
va
viruslar
tarkibiga kiradilar. 
2. Fosfoproteidlar.
Gidrolizlanganda oddiy oqsillar bilan fosfat kislota hosil bo’ladi, 
nukleoproteidlardan 
farq qilib, gidrolizlanganda