Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

anetol 
(anis moyi) 
CH=CHCH
3
OH
OCH
3
vanilin 
(vanil mevasi moyi) 
CHO
OH
C – H
timol 
(yalpiz moyi) 
H
3
C
CH
3
CH
3
O
safrol 
(sassafras moyi) 
CH
2
CH=CH
2
O
CH
2 
Cl
NaOH, 360
o
C 
315 atm 
O
–
Na
+
HCl 
OH
xlorbenzol 
natriy fenolyat 
fenol 

---

268 
I peroksid kislota ta’sirida protonlashgan peroksid hosil qiladi (I-bosqich); protonlashgan 
peroksid suv molekulasini yo’qotadi va intermediat hosil qiladi (2-bosqich) bunda kislorod 
faqatgina 6-ta elektronga ega. Fenil guruxining uglerod atomidan elektronlari taqchil kislorod 
atomiga 1,2-siljishi II karboniy ioni hosil bo’lishiga olib keladi (3-bosqich), u o’z navbatida suv 
molekulalari bilan ta’sirlashib (4-bosqich) III oksibirikmani hosil qiladi. III birikma yarimatsetal 
bo’lib, fenol va atseton hosil qilib parchalanadi (5-bosqich). 2- va 3-bosqichlar bir vaqtda amalga 
oshishi taxmin qilinadi. Shunday qilib, migratsiyalanuvchi fenil guruxi suv ajralishini 
osonlashtirilishi taxmin qilinadi. 
Jarayonning xar bir bosqichi bizga tanish, oksibirikmani protonlashishi; ionlashishi va 
elektron taqchil zarrachaning hosil bo’lishi; elektronlari taqchil atomga 1,2-siljishi; karboniy 
ionining suv bilan oksibirikma hosil qilishi; yarim atsetalning parchalanishi.