Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

H
2
O 
CH
3
 – CH
2
 – OH
etil spirti 
(birlamchi) 
H – F H – F
H – O 
H – O 
H
 
H
 
H – N 
H – N
H
 
H
 
H
 
H
 
H – N 
H
 
H
 
H – O
H
 
R – O 
H – O 
H
 
R
 
R – O H – O
H
 
H
 

---

237 
Bu usul orqali faqatgina Markovnikov qoidasiga mos hosil bo’luvchi spirtlar olinadi: 
masalan, izopropil spirti (n-propil emas), ikkilamchi-butil spirti (n-butil emas), uchlamchi-butil 
spirti (izobutil-emas). Bu usulda faqatgina bitta birlamchi spirt – etil spirti olish mumkin. 
Uglevodorodlarni fermentativ gidrolizi.
Shakarni bijg’ituvchilar ta’sirida fermentativ 
gidrolizi – qadimdan ma’lum bo’lgan kimyoviy jarayon hisoblanadi; bu jarayon hozirda ham o’z 
ahamiyatini yo’qotmagan va etil spirti olishda qo’llaniladi. Shakar turli manbalardan olinishi 
mumkin. Donli mahsulotlardan olinuvchi kraxmal asosida sintez qilinuvchi etil spirti 
“non 
spirti”
deb ham atalishi ma’lum. 
Dastlabki xom ashyo sifatida kraxmaldan foydalanilganda etil spirtidan tashqari, oz 
miqdor bo’lsada sivush moy (nemischadan: fusel – yomon ichimlik) hosil bo’ladi. Sivush moyi 
birlamchi spirtlarning aralashmasi bo’lib, asosan izopentil spirti, oz miqdor n-propil, izobutil va 
optik faol pentil (2-metil-1-butanol) spirtlari saqlaydi. 
Kraxmalni CLOSTRIDIUM ACETOBUTYLICUM bakteriyasi yordamida fermentativ 
gidrolizi 
Veytsman reaksiyasi
deb atalib, hozirda takomillashgan va istiqbolli usul hisoblanadi; 
natijada n-butil spirti (60 %), etil spirti (10 %) va atseton (30 %)