Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya

(go‘zal − oy − 
gul)
hisoblanadi.
 
 
10.4-mashq. Nuqtalar o‘rniga 
aytmoq
va 
demoq
fe’llaridan mosini qo‘yib kо‘chiring. 
1. Aziz shogirdim! Hozir … (ayt)moqchi bo‘lgan so‘zlarimni aql chig‘irig‘idan o‘tkazib, tafakkur 
elagida saralab, diqqat qulog‘ing birla eshitib, yuragingga joylaginki, bundan ko‘p va xo‘p 
manfaatlar topgaysan. 
(„Farzandnoma“dan)
2. O‘n to‘rt kunlik oyday farishta bo‘lib, Shirin tushlarimni suvlarga … (ayt)dim. (O. 
Hojiyeva)
3. Yog‘och mixga ... (de)di: „Meni yaralading!“ Mix: „Boshimga tushgan zarbalarning og‘irligini 
bilganingda edi, meni kechirarding“, - ... (de)di. 
4. Hovonchaga ... (dedi)m: „Noming ko‘p baland, 
... (Ayt) , kimdan chekasan bunchalar faryod?“ 
... (De)di : „Ne til bilan … (ayt)ay, ey Sa’diy, 
Zarbni o‘z yorimdan yeyman umrbod!“ 
(Sa’diy Sheroziy) 
10.5-mashq. Testlarni yeching. Javobingizni izohlang. 
I. Qaysi qatorda „ortiqcha“ sinonimlar berilgan: 
A) Qizil, ol 
B) Gulgun, arg‘uvoniy 
C) Arg‘uvoniy, qirmizi 
D)
Zard(sariq degani, qolganlari qizil…), axtar 
II. Boshqotirmadagi nuqtalar o‘rniga sinonimlar qatoridan maqbulini qo‘yib, rasmdagi yashirin 
jumlani yakunlang. 
A)
boqar (kungaboqar) 
B) qarar 
C) kular 
D) termular 
ANTONIM SO‘ZLAR USLUBIYATI 
Bilib oling
. Antonim so‘zlarning har biri sinonimiga ega bo‘lishi mumkin: 
aka (birodar) - uka 
(ini)
kabi. Bu ularning turli uslubga xosligidan kelib chiqadi. Sinonimlar va antonimlar o‘zaro 
zich bog‘langan. Til birliklarining uslubiy xoslanganlik qonuniyati sinonimlar va antonimlarni 

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
91 965 55 99 
o‘zaro bog‘lab turadi. 
 
11.2-
mashq. Berilgan so‘zlardan moslarini topib gaplarni tugallang. 
1. Biz qanchalik ... (kam) bilsak, shunchalik ... (ko‘p)taxmin qilamiz. (
G. Shou)
2. ... (Go‘zal) chehra ortida ... (xunuk) qalb borligini bilib bo‘lmaydi. 
(Koreys xalq maqoli)
3. ... (Baxil) ehsondan qochar, ... (xasis) mehmondan qochar. 
(O‘zbek xalq maqoli)
4. Dushmaningga yengilganing uning … (dono)ligidan emas, sening … (nodon) ligingdan 
dalolatdir. 
(U. Xayyom)