Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya


qo´llanish doirasi chegaralanmagan so´zlar



Download 1,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/64
Sana17.07.2022
Hajmi1,48 Mb.
#815996
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   64
Bog'liq
LEKSIKOLOGIYA (Namuna)

qo´llanish doirasi chegaralanmagan so´zlar 
deyiladi. Ular 
neytral leksika
atamasi bilan ham yuritiladi. Masalan, nоn, ip, bug´doy, salom, daftar, qor, bulut 
va boshqalar. 
Eslatma. 
Faqat ma´lum 
sotsial guruh
hamda 
ma´lum bir hudud doirasidagina
qo´llanilib, 
umumxalq tiliga xos bo´lmagan
so´zlar 
chegaralangan so´zlar
sanaladi. 
Bunday so´zlarni quyidagi guruhlarga bo´lish mumkin: 
1. 
Hududiy chegaralangan so´zlar (dialektizmlar). 
2. 
Sotsial chegaralangan so´zlar. 
Esda saqlang.
Faqat ma´lum bir hudud doirasidagina qo´llanilib boshqa hududda yashovchi 
o´zbek tili vakillari uchun xos bo´lmagan so´zlar 
hududiy chegaralangan (shevaga xos) so´zlar
yoki 
dialektizmlar
deyiladi. Masalan, 
eshik
-«hovli», «uy» (Andijon), 
shoti
-«narvon» (Andijon, 
Farg´ona, Namangan), 
takya
-«do´ppi» (Xorazm) va boshqalar. 
Esda saqlang.
Malum ijtimoiy guruh doirasidagina ishlatiladigan so´zlarga 
sotsial chegaralangan
so´zlar deyiladi. Masalan, «otarchi»lar doirasida qo´llaniladigan so´zlar: yakan - «pul», danap - 
«qiz bola»;
→Temiryo´l kuzatuvchilari doirasida qo´llaniladigan so´zlar: qaychi-«taftishchi», kolxoz-
«chiptasiz yo´lovchi». Bunday so´zlar 
argolar 
deb yuritiladi. 
Eslatma. 
Ayrim argolar umumtil leksikasidan olinadi. Bunday vaqtda bu so´zlar umumtildagiga 
nisbatan boshqa ma´noda qo´llaniladi. Masalan, 
kolxoz 
umumtil leksikasida eskirgan bo´lib, 
jamoa 
xo´jaligini
ifodalagan bo´lsa, 
temiryo´l kuzatuvchilari
tilida boshqa ma´noni ifodalaydi. 
Esda saqlang.
Shuningdek, ayrim tabaqa vakillari tilida faol ishlatiladigan leksemalar ham uchrab 
turadi, bular 
jargonlar
deyiladi. Masalan, 
olampanoh, volidayi muhtarama, padari buzrukvor, 
manzirat qilmoq
va hokazo. 

Download 1,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish