Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya

B
) Yaxshi kunlarga yetaylik. 
C) Oy yorug‘iga o‘taylik. 
D) Yuzimiz yorug‘ bo‘lsin. 
 
NUTQDAGI „TAQIQ“LAR 
Bilib oling.
Madaniy nutqning o‘z qoidalari bor. Nutqda ayrim tushunchalarni jamiyat madaniy 
me’yorlariga ko‘ra ochiq aytish mumkin emas. Bu nutqiy „taqiq“ (u fanda polineziya tilidan 
olingan „tabu“ so‘zi bilan nomlanadi) deyiladi. Ular o‘rniga „yumshoq“, „qog‘ozga o‘ralgan“, 
ya’ni madaniy ifodalar qo‘llanadi. Masalan 
qo‘rquv
 asosida (chayon so‘zi o‘rnida gajak, o‘lmoq 
so‘zi o‘rnida ketmoq) 
uyat
 
asosida (tug‘moq-farzandli bo‘lmoq) 
va
hurmat
a
sosida (
sen-siz, bor-
boring
kabi )
so‘zlari qo‘llanadi. 

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
91 965 55 99 
 
9.1-topshiriq. Tibbiyot tilida qo'llanuvchi tushunchani yumshatib ifodalaydigan so‘zlar 
jadvali mazmunini matnga aylantiring.
„Yumshoq“ ifodalar 
Ochiq ma’nosi
yomon kasal, olib ketadigan, 
davosiz dard 
saraton 
suyakqizima 
suyak sili 
behud 
jinni 
terlama 
bezgak 
xushka 
temiratki 
bemorni berib qo‘ydik, bandalikni 
bajo keltirdi 
o‘ldi 
 
9.1-mashq. 
Matn bilan tanishing. Ajratib ko‘rsatilgan ifodalarni izohlang. Ular o‘rniga hozirgi 
kunda so‘zlashuvda qaysi so‘zlar ishlatiladi. 
...Qutidor yana tushunolmay taajjub bilan mehmonlarga qarab oldi. 
− Tushunolmadim... 
− Ya’ni Otabek bu kungacha salomat, - dedi Ziyo aka yana. − Ammo mundan keyingi 
sog‘lig‘i 
sizning qo‘lingizda
... (hayoti sizga bog‘liq) 
− Menim qo‘limda? 
−