Zarralar fizikasi

t t
v 
I 96 rt 
, 1 
92 
U
^
54
”1“ 
3
g 
“Ь о
Qaysiki yadrolarda protonlar soni otrib ketsa bir proton, ikki proton 
yemirilish mumkin. GF.Flerov 1963-yilda proton yemirilishini kuzatgan:
n M e - > " F ( * ‘ 0 + P
,0 
9 % , ’F + r
Tm
*7 
S*
Albatta, proton yemirilish ehtimolligi rakobatlashuvchi alfa va beta- 
ycmirilishlarga nisbatan juda kechik bo‘ladi.
1984-yilda Oksford universiteti xodimlari radiy yadrolarining alfa 
zarralarga nisbatan yirik I4C yadrosining nurlanishini qayd qildi:
67

---

f &Ra->™Pb+w
bC; 2ЦКа->ШРЬ+ЫС; 224R a->2l0P b+uC .
1985-yilda Dubna va Amerika fiziklari 
Ne
yemirilishni kashf etdi.
Radioaktiv yemirilish saqlanish qonunlarining bajarilishi bilan ro‘y beradi. 
Radioaktiv yemirilish statistik xususiyatga ega bo'lgan jarayondir. 
Y emirilayotgan yadrolardan qaysi birini qachon yemiril ishini ayta olmaymiz. 
Lekin vaqt birligi ichida nechtasi yemirilishini aniqlash mumkin, Shuning 
uchun radioaktivlikni yemirilish ehtimoligiga ko‘ra, o‘rganish mumkin.
Radioaktiv yadrolar qarimaydi, yoshga ega emas, yemirilish intensivligi 
vaqt birligida yemirilgan yadrolar soniga bogHq.
Vaqt birligida yemirilayotgan 
(dN)
radioaktiv yadrolarning soni shu 
radioaktiv yadrolarning umumiy soni 
N
ga proporsional. Masalan, 
dt
vaqt 
oralig4ida 
dN
ga kamayayotgan bo‘lsa:
-dN
= 
X Ndt
(3.1.1)
bo'ladi, Bu yerda 
X ~
radioaktiv yemirilish doimiysi, oclchami 
[s~l],
vaqt birligida yemirilishlar soni, nisbiy kamayish tezligini ifodalaydi; manfiy 
ishora vaqt o6tishi bilan radioaktiv yadrolar sonining kamayishini ko'rsatadi.
(3.1.1) tenglamani yechish uchun quyidagicha yozamiz: