Модулнинг ўқув-услубий мажмуаси Олий ва ўрта махсус таълим

Мазкур “Тарбиявий ишлар методикаси” фанининг ўқитилиши 
методикаси ҳам айнан ушбу қарорга асосоан педагогикага 
ихтисослашган мутахассислар учун ишлаб чиқилган

---

28 
3-расм 
Тарбиявий ишлар методикаси “Педагогика” фанининг бир қисми бўлиб, 
фан сифатида ажралиб чиқди ва ўзининг назарий, услубий, амалий 
асосларини яратди. Натижада тарбиявий ишларнинг тармоқлари вужудга 
келди. Тарбиявий ишлар методикаси фани бир неча қисмга бўлиб 
ўрганилади. Булар қуйидагилардир: “Одобнома фанини ўқитиш” методикаси, 
“Жамоани ташкил қилиш” методикаси, “Гуруҳ раҳбарининг тарбиявий 
“Тарбиявий ишлар методикаси” фанининг асосий вазифаси 
эса
шахснинг ақлий эркин фикрловчи ва жисмоний 
ривожланиши, унинг қобилиятларини ҳар томонлама очиш учун 
имконият яратишдир. 
Бунинг учун: 
ёшларни эркин фикрлашга тайёрлаш, ҳаёт мазмунини тушуниб 
олишга кўмаклашиш, ўз – ўзини идора ва назорат қила билишни 
шакллантириш, ўз шахсий турмушига мақсадли ёндошув, уларда 
режа ва амал бирлиги ҳиссини уйғотиш; 
талабаларда маданий ҳамда дунёвий билимларни эгаллашга 
бўлган талабларни шакллантириш, малака ҳосил қилдириш, уларни 
тобора ўстириб, бойитиб бориш ва эстетик тушунчаларни 
шакллантириш; 
ҳар бир ўсмирнинг билим олиш қобилияти ва ижодий 
имкониятларини 
аниқлаб, 
уларни 
ривожлантириш, 
инсон 
фаолиятини турли соҳаларда жорий қилиб кўриш; 
инсонпарварлик одоби меъёрларини шакллантириш (бир–
бирини тушинадиган, меҳрибон, шафқатли, ирқий камситишларга 
йўл қўймаслик), муомала одоби каби тарбия воситаларидан кенгроқ 
фойдаланиш: 
тарбияда тарбияланувчи шахсини олий ижтимоий қадрият деб 
тан олиниши, ҳар бир шахс, ўсмир ва ёш йигит-қизнинг бетакрор ва 
ўзига хослигини эътиборга олиш; 
амалда тарбиявий жараён яхлит ва узлуксизлигига ҳамда турли 
ёшдаги тарбияланувчиларни қамраб олишига алоҳида аҳамият 
бериш: 
ўсмир йигит ва қизлар нафақат бўлғуси катта ҳаётга тайёргарлик 
кўрадилар, балки ана шу ҳақиқий ҳаёт билан яшайдилар, шу боис 
уларни аниқ ҳаётга тайёрлаш кабилар. 

---

29 
ишларини ташкил этиш” методикаси ҳамда “Ёшларни тарбиялашда оила, 
маҳалла ҳамкорлигини амалга ошириш” методикаси ва ҳакозолар. 
Демак, бу фанни ўқитишдан мақсад, келажакда талабаларга таълим 
муассасаларида таълим – тарбияга давр талабларидан келиб чиққан ҳолда 
янгича ёндашишни, ишни сифат, мазмун жиҳатдан тўғри ташкил этишни 
ўргатишдан иборатдир. 
Абдулла Авлоний “Тарбия биз учун ё ҳаёт, ё мамот, ё ҳалокат, ё саодат 
масаласидир” дея таъкидлаганида қанчалик ҳақли эканлигини, ҳаётнинг ўзи 
исботлаб турибди. Тарбиянинг энг муҳим вазифаси ёш авлодда мустаҳкам 
эътиқод ҳамда уларга асосланган маънавий хулқ-атворни хосил қилишдир. 
Бу вазифани шахсни фаол ва муайян мақсадни кўзлаган ҳолда таркиб 
топтиришнинг 
психолок 
қонуниятларини, 
ахлоқий 
тараққиёт 
қонуниятларини умумий ва ўзига хос якка психологик хусусиятларини 
инобатга олган ҳолда тўғри ҳал этиш мумкин. 
Ўқув жараёнини бошқариш нисбатан осон. Унинг натижалари дарҳол 
намоён бўлади ва уларни текшириш мумкин. Тарбия ҳақида эса бу фикрни 
айтиш мумкин эмас. Ўқувчининг ўсиши ва тарбия олиши унинг фаолияти 
жараёнида амалга оширилади, ижтимоий фойдали меҳнат, ижтимоий ишлар, 
ўйин ва ўқиш фаолияти, бўш вақтдан оқилона фойдаланиш кабилар 
ўқувчиларнинг ҳаётида катта аҳамиятга эга бўлади. Ўқувчиларнинг хилма 
хил фаолиятларини тўғри ташкил этиш, уни шахс сифатида алоҳида 
сифатлари, характер хислатлари, одатларини таркиб топтиришга эътибор 
йаратиш тарбиянинг муҳим вазифаси ҳисобланади.