2-mavzu: Chinnigulkabilar (Caryophyllidae)sinfchasi. Raʼnokabilar (Rosidae) sinfchasi. Burchoqlar (Fabales) tartibi


Ra’nolar kenja oilasi — Rosoideae



Download 312,18 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/12
Sana17.07.2022
Hajmi312,18 Kb.
#812360
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2-maruza 8e02b9627b60ae8b84bb9e9dbdaf1d87

Ra’nolar kenja oilasi — Rosoideae
Ra’nolar kenja oilasi vakillari buta va o‘t shaklidagi usimlik. Barglari toq patsimon 
murakkab yonbargli. Gullari, odatda, aktinomorf, qo‘sh gul qo‘rg‘onli, tugunchasi 
ustki yoki o‘rta. Mevasi yaproqcha, danak, ayrim hollarda etli, yong‘oqcha gul 
o‘rniga botgan holda joylashgan (itburun, qulupnay, maymunjonlarning mevasiga 
o‘xshash). 
Itburun
yoki 
na’matak
(Rosa. canina) ra’nolar turkumining Hamdo‘stlik 
mamlakatlarida 150 ga yaqin turi, shu jumladan, O‘rta Osiyoda 39 turi ma’lum. 
Bularning aksariyat qismi tikanli buta, barglari toq patsimon murakkab, urug‘chisi 
gul o‘rni bilan tutash, uning ichida ko‘p sonli danakchalar mavjud bo‘lib, undan 
yolg‘on meva shakllanadi. 
O‘zbekistonda bu turkumning g‘ovak na’matak (R. laxa), Fedchenko na’matagi (R. 
fedtschenkoana), Samarqand na’matagi (R. maracandica), itburun (R. canina) deb 
nomlangan turlari keng tarqalgan (
25-rasm
). Ular vitaminlarga boy o‘simliklar 
bo‘lib, mevasi tarkibida A, B, C, D vitaminlari ko‘pligi tufayli qimmatli hisoblanadi. 


Ko‘pgina madaniy atirgullar kelib chiqishiga ko‘ra tabiiy holda tarqalgan yovvoyi 
na’matak bilan bog‘liq. Ularning oq atirgul (Rosa alba), Xitoy atirguli (R. chinensis), 
qirq og‘ayni (R. domestica), guli ra’no (R. multiflora) singari turlari gulxonalarda 
o‘stirilishidan tashqari muhim efir moyli o‘simliklardan hisoblanadi. 
Qadim-qadim zamonlardan beri O‘rta Osiyo xalqlari bu o‘simliklarning toj 
barglaridan har xil murabbolar va nihoyatda xushbo‘y ichimlik — gulob 
tayyorlashgan. 
Maymunjon
(Rubus) turkumining 6 turi O‘zbekistonda o‘t o‘simliklarga boy tosh 
va shag‘al toshli aralash tuproqli tog‘ yonbag‘irlarida o‘sadi. Ularning zangori 
maymunjon (Rubus caesius), oddiy maymunjon (R. idaeus), qora maymunjon (R. 
sanguineus) deb nomlangan turlari o‘sadi, ularning barchasi tikanli buta shaklidagi 
o‘simlik. 
Qulupnay
(Fragaria) — yertutning yovvoyi holda 6, madaniy holda 2 turi uchraydi. 
Ularning aksariyat qismi ko‘p yillik o‘t o‘simlik. Barglarining oxiri mo‘ylovga 
aylangan, mevasi shirali yolg‘on meva, ko‘pincha, qizil rangli. 

Download 312,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish