Pedagogikasi

41  И.Ж абборов  Узбеклар  Т.  Шарк.  2008Й  214-бет
98

---

d o'ppi  kashtachiligi  o ‘zbek  xalqining  g'ururi  hisoblanadi,  yurtim izdagi 
har  bir joyning  d o ‘ppisi  o ‘zaro  farqlanadi.  0 ‘zbek  m illiy  shirinliklarini 
tayyorlaydigan  ustalar  qandolatchi,  shirapaz,  holvagar,  shakarpaz  deb 
atalgan.  Shuningdek,  qassoblik,  oshpazlik,  n o w o y lik   kasblari  ham  
m ashhur  b o ‘lgan.  G ilam do‘zlik,  kigiz  bosish,  savat  va  bo ‘yra  to ‘qish 
ham amaliy  san’atning noyob turlaridan hisoblangan.
M etall  buyum larga o ‘yib  naqsh  ishlash  kasbi -  kandakorlik,  m isdan 
turli  buyum lam i  yasash  m isgarlik  kasbi  deb  atalgan.  Eng  serhasham  
badiiy  amaliy  san ’at  kasbi  zardo‘zlik  hisoblangan.  Z arb o f  kiyim lar  va 
zardo‘zlik kasbi  haqida juda  ham  ko ‘p arxeologik va tarixiy  m a’lum otlar 
m avjud  b o 'lib ,  ular  o ‘zbek  xalqining  uzoq  tarixiy  taraqqiyotida  boy 
an ’analarga  ega  bo‘lgan  xalq  amaliy  san ’ati  m adaniy  m erosim izning 
yorqin  nam unalariga  aylangan.  X alq  am aliy  san ’ati  kasb-hunar  bilan 
cham barchas  b og‘liq.  Yuqoridagi  m a’lum otlardan  kelib  chiqib,  ota- 
bobolarim izdan  150dan  ziyod  hunar  turlari  bizgacha  meros  b o 'lib  
kelganligiga am in b o ‘ldik.
O ilada  farzandlam i  hunarga qiziqtirish  va o ‘rgatish  m asalalari  ham- 
ma  vaqt  dolzarb  bo ‘lib  kelgan.  Buyuk  allomalar,  sharq  m utafakkirlari, 
m a’rifatparvar  ziyolilar  tom onidan  mehnat,  hunar  insonni  har  tom on- 
lam a  ulug‘lovchi  omil  ekanligini  ta ’kidlovchi  fikrlari  hozirgi  kunda ham 
aham iyatlidir.  Xalq  pedagogikasining  qator  manbalarida, jum ladan  xalq 
o g ‘zaki  ijodining  barcha  janrlarida  m ehnatsevarlik  va  hunar  tarbiyasi 
haqida ko‘plab m a’lum otlarni olishim iz mumkin.  M asalan:
-  H unar zar, hunarsiz xor.
-  Hunarli  er xor b o ‘lmas, do ‘st-dushm anga zor boMmas.
-  Hunari y o ‘q  kishining mazasi y o ‘q  ishining.
-  Qunt bilan o ‘rgan  hunar,  hunardan rizqing unar.
-  Bir yigitga yetm ish hunar oz.
-  Tekin  boylik  axtarguncha  o 'zingg a  bop  hunar  top  kabi 
m aqollardan  tashqari  ertaklarda  ham  xalq  am aliy  san ’atining  biror turini 
o ‘ziga  hunar qilib  olish  zarurati  haqida  gap  ketadi.  M asalan: