Microsoft Word Foydali qazilma end doc

KOLLOID ERITMA CHO‘KMALARI. 
Kolloid eritma cho‘kmalari ko‘rinishida asosan metall element-
lar konlari vujudga keladi. Ulardan temir, marganets, aluminiy, uran, 
xrom, nikel, kobalt, mis va boshqalarning birikmalari daryo suvlarida-
gi organik gumus kislotalari himoyasida suv havzalariga kolloid erit-
ma (zol) va changsimon zarralar holida yig‘iladi. Ko‘l va botqoq-
larning gumus kislotasiga boy sharoitida ular cho‘kindiga aylanib, 
temir, marganets, aluminiy va boshqa elementlarning oolit (no‘xatsi-
mon) teksturali ma’danlarini hosil qiladi. Oolitlar juda maydadan 
tortib to 3–4 sm kattalikkacha bo‘lishi mumkin. Ularning yadrosi qum 
zarrasi yoki boshqa qattiq zarracha bo‘lib, cho‘kindi minerallar bir 
necha qavat qobiq sifatida yadroni o‘rab olgan holda uchraydi.  
Agar kolloid eritmalar dengiz va okeanlarning chin (molekular) 
eritmalariga daryo suvlari yordamida qo‘shilsa, zol holidagi kolloidlar 
koagulyatsiyalanib (ivib) ipir-ipir modda – gelga aylanadi va dengiz 
hamda okeanlarning qirg‘oqlari yaqinida cho‘kmalar hosil qiladi.  
Kolloid eritmalarning cho‘kindiga o‘tishida bakteriyalar ham 
ma’lum ahamiyatga ega. Jelvak (shishsimon) va tarqoq donachalar 
shaklida uchraydigan pirit «oltingugurt bakteriyasi» deb ataluvchi 
ma’lum bakteriyalarning mahsulotidir.