1-ma’ruza. Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari. Kompyuter avlodlari va ularning klassifikasiyasi. Sistema bloki komponentlari. Registrlar, Xotira va uning ishlash imkoniyatlari. Mavzu rejasi

Pentium rusumli protsessor 
Intel firmasining asosiy yutuqlaridan biri Pentium rusumli protsessor yaratilishi bо‘ldi. Bu ish 
1989 yil iyun oyida boshlandi. Pentium ni ishlab chiqish va sinab kо‘rish ishlarida shaxsiy 
kompyuterlarni ishlab chiqadigan va dasturiy ta’minot tuzadigan asosiy mutaxassislar faol ishtirok 
etishdi. Bu esa, о‘z navbatida, loyihaning umumiy muvaffaqiyatiga sezilarli omil bо‘ldi. 
1991 yil intihosida protsessor maketi tayyor bо‘lib, unda muhandislar dasturiy ta’minotni ishga 
tushirishga muvaffaq bо‘ldilar. Loyiha ishlari asosan 1992 yilning fevral oyida nihoyasiga yetkazilib, 
protsessorlarning tajriba uchun yaratilgan partiyasi keng qamrovli sinovdan о‘tkazila boshlandi. 
Pentium sanoatini о‘zlashtirish yuzasidan qaror 1992 yilning aprel oyida qabul qilinib, 1993 yil 22 
mart kuni Pentium protsessorining keng qamrovli taqdimoti о‘tkazildi. 
Bitta kremniyli asosga 3,1 million tranzistorni birlashtirgan 32 razryadli Pentium protsessor 
о‘zining yuksak unumdorligi bilan tavsiflanadi. Pentium protsessorning superskalyar arxitekturasi 
faqat Intel bilan mos keladigan ikki konveyerli industrial arxitekturadan iborat. Bunday arxitektura 
protsessorga taktli chastotaning bir davri mobaynida bittadan ortiq komanda bajarish orqali ish 
unumdorligining yangi darajalariga chiqish imkonini berdi. Pentium protsessorda amalga oshirilgan 
yana bir juda muhim inqilobiy takomillashuv – alohida-alohida keshlashtirish jarayoni joriy etilgani 
bо‘ldi. Ichiga verguli о‘zgaruvchan takomillashtirilgan hisoblash bloki о‘rnatilganligi bois Pentium 

---

protsessor yuqori darajali hisoblash amallarini bajarish imkonini yaratdi. Tashqi tomondan Pentium 
protsessor 32 bitli qurilma bо‘lib, xotira qurilmasiga ulangan tashqi ma’lumotlar shinasi 64 bitli 
sanaladi. 
Pentium protsessor kompyuterlarni tovush, ovozli va matnli nutq, foto tasvir kabi “real dunyo” 
alomatlari bilan ishlashga о‘rgatdi.