Қишлоқ ХЎжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаштириш

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
орасида тирқиш ҳосил бўлиши 
ҳисобига етакловчи дискдан 1 
берилаѐтган харакатни трансмиссия 
валига узатилиши бартараф этилади. 
Узатмалар 
қутиси 
трансмиссиянинг умумий узатмалар 
сонини 
ўзгартиришга 
имкон 
берадиган агрегат ҳисобланиб, у 
одатда тракторларда тишлашиш 
муфтаси ва марказий узатмалар 
орасида жойлашади.
Узатмалар 
қутисининг 
вазифаси 
узатмалар 
сонини 
ўзгартириш ҳисобига тракторнинг 
тезлигини ўзгартириш, олдинга ѐки 
орка томонга юришини таъминлаш 
ҳамда уни ҳаракатга келтириш ва 
тўхтатишдан иборат.
 
20 асрда яратилган яна бир 
муҳим ихтиролардан бири бу 
трактор узатмалар қутиси (1.16-
расм) бўлди
9
. 
Двигател ва юргизиш 
механизми орасидаги кучни ўтказиб 
бериш ва узатмалар қурилмаси жуда 
кўп турдаги агрегатлар билан 
қурилган бўлиб, улар узатмалар 
қутиси орқали боғланиб, хар хил 
турдаги тезликни таъминлаб беради. 
Тезликлар асосан одатда ишчи, паст 
тезликда 
юриш, 
транспорт 
тезликларига ажралади. Бу ҳар бир 
тезликлар бўлимида, юк ташиш 
тезлигидан бошқа холларда, нозик 
тарзда бошқарилиб, двигателнинг 
9
Krombhols/Bertram/Wandel. ―Land-technik‖. Germany, 
2008.70-71 бетлар
турғун айланишлар сонига нисбатан 
ўзгариши керак.
Паст тезликда юриш 2 км/соат 
гача бўлиб, ўсимликка ишлов 
беришда, далани тозалаш ишларида 
ва хосилни йиғиб олишда жуда 
муҳимсаналади. Кўпчилик холларда 
бу тезлик дала майдонларида қўл 
иши билан тракторда бирлашиб 
қилинадиган ишларда ҳам керак 
бўлади.

---