Sh. M. Narziyev sh. X. Kiikbonov

R ad iatsion ta 'sir v a m os ravish d agi b io lo g ik sa m a ra
T a 's ir
Doza, Zv
Do/.a quvvati у о Id 
davomiylik
Nuria nish
Biologik sam ara
0 .0 0 3
H a fta d a v o m id a
U
A m a ld a y o ‘q
0.01
H ar k j n i (b ir n e c h a yil 
d a v o m id a )
U
L e y k e m iy a
0 .0 1 5
B irm a rta d a
Q
S h is h g a n x u ja v ra la rd a \rom o:% om a b o ‘z ilish i(m o s
rav ish d a g i m a te ria lla r ta rtib i)
0 .25
H a fta d a v o m id a
Q
A m a ld a y o ‘q
0.5-1
k ic h ik d o z a y ig 'in d is i
Q
B itta
a v lo d d a g i 
m u ta g e n
e ffe k tla rn in g
ikki 
b a ro b a rg a o rtish i
2
B ir m a rta d a
U
k o 'n g il a y m sh i
3-5
-
U
lns<»nlar u c h u n 0 ‘ D 5 0
4
-
Q
So ch to 'k ilis h i (tik la n a d ig a n )
4-5
0 .1 -0 .5 Z v /k u n
U
S ta ts io n a r sh a ro itd a d a v o la s h m u m k in
6 -9
3 
Z v /k u n y o k i 
k i c h i k
d o z a yig indisi
Q
R ad iatsio n k a ta ra k ta
10-25
2-3 Z v /k u n
Q
k u c h li ra d io ta s irc h a n o rg a n la rd a r a k n in g h o sil 
b o 'lis h i
2 5 -6 0
2-3 Z v /k u n
Q
k u c h s iz r o q ra d io ta 's irc h a n o rg ju ila rd a ra k n in g h o sil 
b o 'lis h i
1
22

---

40 -5 0
2 -3 Zv/lcun
Q
A sab to la lari u c h u n c h e g a ra v iy d o z a
50-60
2-3 Z v /k u n
Q
O s h q o z o n -ic h a k y o ‘li u c h u n c h e g a r a v iy d o z a
Ilova, U -g av d an in g u m u m iy n urlanishi, Q - qism an n u rlan ish , 0 ‘D 50 -
nu rlan g an in so n lard a 50% o 'lim g a olib keluvchi doza.
N u rlan ish m an b ain in g jo y la sh ish o 'r n ig a k o 'ra , ichki v a tash q i n u rlan ish b o 'lish i 
m um kin (5.1-rasm ). Ichki n u rlan ish o rg an izm g a ra d io izo to p larn in g yu tilish i va 
u la m in g teri orqali kirishi, n afas o lish y o 'li (in g aly asiy a) orqali am alg a oshadi
A y rim rad io n u k lid lar a n iq b ir o rg an g a singishi v a to 'p la n is h i yuqori lokal 
nu rlan ish g a olib keladi 
R ad io ak tiv b o 'lg a n kalsiy, radiy, stro n siy v a boshqa 
elem en tlar su y ak larg a singadi, y o d e lem en tin in g izotoplari q alq o n sim o n b e zn in g ish 
faoliyati buzilishiga, b a ’zi k am u ch ray d ig an elem en tlar jig a r o 'sm a sin i v u ju d g a 
keltiradi. Seziy, rubidiy izo to p larin in g te n g ta q sim lan ish i y u m sh o q h u jay ralar 
o 's m a s i, u ru g 'd o n atrofiyasi v a qon iv im aslig ig a sab ab b o 'la d i.
N u rlan ish faolligi o 'lc h o v birliklari: