Sh. M. Narziyev sh. X. Kiikbonov

G eym lix u su li- 
d iafrag m an in g k o 'ta n lis h i, nafas y o 'lla rid a b o sim n in g ortishi 
o 'p k a d a g i havoni c h iq ish g a m ajb u rlay d i B u s u n ’iy y o 'ta lg a va n afas y o 'lla rid a n y o t 
jism la m in g chiqib k etish ig a sab ab b o 'la d i.
Jab rlan u v ch in in g es-h u sh i jo y id a b o 'ls a , tik turgan h o la tid a bem ordan 
oy o q larin i elk a k en g lig id a och ish s o 'ra la d i. y o rd am k o 'rsa tu v c h i b ir o y o g 'in i 
ja b rla n u v c h in in g ik k ala o y o q lari o ra sig a q o 'y a d i v a uni o rq a to m o n id an quchoqlab, 
b ir q o 'l m usht qilib tugiladi h am d a b e m o m in g kindigi va to 's h suyagi xan jarsim o n
o 's ig 'in in g o ra lig 'ig a o 'r t a ch iziq b o 'y la b q o 'y ila d i. S o 'n g ra ikkinchi q o 'l bilan 
m usht qilin g an q o 'l ushlanadi va b e m o m in g q o m ig a ic h k a rig a v a y u q o n g a
y o 'n a ltirilg a n zarb bilan uriladi B u usul y o t jis m chiqib k etg u n ich a yoki bem or 
x u shidan k e tg u n ich a d av o m ettiriladi.
X u sh siz kishi y o tq izilad i, o g 'iz b o 's h lig 'i o ch ilib tek sh irilad i, y o t jism la r 
b o 'ls a olib tashlanadi. S o 'n g ra ikki m arta s u n ’iy nafas berib k o 'rila d i. A g ar k o 'k ra k
qafasi k o 'ta rilm a sa , b e m o m in g boshi o rq a to m o n g a egiladi va s u n ’iy nafas berish 
qaytariladi S hunda h am h ech qanday n atija b o 'lm a s a p u ls tek sh irilad i, ag ar puls 
sezilsa G ey m lix usulidan fo y d alan ilad i B un in g uchun b em o r c h alq a n ch a y o tqiziladi, 
qu tqaruvchi tizzalab b em o r o y o q larin in g b o ld ir qism ig a o 'tir ib oladi. B ir q o 'l 
k aftin in g pastki qism ini tan an in g o 'r ta c h iz ig 'i b o 'y la b k in d ik va xanjarsim on 
o 'sim ta n in g o 'rta s ig a q o 'y ila d i Ikkinchi q o 'l birinchi q o 'ln in g u sig a q o 'y ila d i va 5 
m arta y u q o n g a qarab h arak atlan tirilad i
212

---

12-rasm Q o n n g a turtish o 'p k a d a g i havo n afas y o 'lla n d a g i yot jism n i surib chiqarishga m ajburlab.
y o 'ta l q o 'z g 'a \d i
S em iz o d am lar v a h o m ila d o r ay o llar uchun b o sh q a usu llar q o 'lla n ila d i.
13-rasm Semi/, odam lar va h om ilador ay o llar uchun usullar
A gar q o n n g a turtish uchun jab rlan u v ch in i q u ch o q lab olish im koni b o 'lm a sa
yoki agar jabrlanuvchi h o m ilad o r ayol b o 'ls a , k o 'k ra k k a turtki beriladi.