Усмонхон алимов

 ملسو هيلع للها ىلص للها لوسر دي تسم ام :اهنع للها يضر ةشئاع تلاق
)يراخبلا هاور( .ملاكلاب نهعياب هنأ ريغ طق ةأرما دي
Имом Бухорий ривоят қилади. «Ойша (розияллоҳу 
анҳо): “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қўл­
лари байъат қилиш пайтида бирор аёлнинг қўлини уш
­
лагани йўқ, аёлларнинг байъати сўз билан бўлар эди”, 
деди».
Никоҳ ўқилмагунча унаштирилган қиз ва йигит бир­
бирларига маҳрам хисобланмайди. Демак, уларнинг 
унаштирилиши бошқа ножоиз ҳаракатлар қилишларига 
асло йўл бермайди.
5. Унаштирилган қиз номаҳрам йигит билан хилватда 
қолиши мумкин эмас. Чунки динимиз бегона аёл ва эр
­
как киши билан хилватда қолишни ҳаром қилган. Ушбу 
ҳадисга эътибор қаратамиз:
 لاإو ةأرما نرفاست لاو ةأرماب لجر نولخي لا :ملسو هيلع للها ىلص يبنلا لاق
)هيلع قفتم(
 .مرحم اهعم
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилади: Ра­
сулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Огоҳ бўлинг, 
эркак киши аёл билан хилватда қолмасин ва маҳрамсиз 
аёл сафарга чиқмасин”,
 
дедилар.
 
Мазкур ҳадис билан Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алай­
ҳи ва саллам) бу борадаги ҳукмни қатъий баён этдилар. 
Ҳозирда халқимиз орасида тарқалган, ҳатто оммала
­
шиб улгурган ёмон одатлардан бири унаштирилган қиз 
ва йигитнинг ўзаро хулқу одобларини яқиндан билиш 
мақсадида тез­тез кўришишларидир. Бундай ҳолатлар, 
кўп учрашишлар унаштирилган қизнинг шаънига бора­
www.muslim.uz

---

342
Оилада фарзанд тарбияси
бора нолойиқ гап­сўзлар кўпайишига сабаб бўлади. Ўз 
ўрнида бу ҳол йигитнинг ҳам олижаноблиги ва ориятига 
тўғри келмайдиган номақбул ишдир. Агар ҳолат шу тарз
­
да давом этадиган бўлса, қиз ёки йигит турли фитналар 
гирдобида қолиб, никоҳ ақди бўлмасдан туриб, унашти
­
рув бекор бўлиши эҳтимолдан ҳоли эмас. Афсус, бундай 
кўнгилсизликлар ҳаётимизда учраб турибди. Бундай ҳо­
латларга ёшларни унаштириб қўйиб, узоқ вақт, ҳатто 
йиллар ўтиб ҳам, тўйларини қилмайдиган бепарво ота­
она сабабчи бўлади. Натижада никоҳ ақди бўлиб, бир оз 
вақт ўтар­ўтмас, ажралишлар ҳам кузатилади.
Ана шундай беғам оталардан бири дардини бундай 
баён қилади: “Бундан уч йил аввал ўғлимнинг бир қизга 
кўнгли тушиб қолди. Қиз онаси билан яшайдиган ёлғиз 
фарзанд экан. Аёлим билан маслаҳатлашиб, совчилик
­
ка борадиган бўлдик. Ўғлим айтган манзил бўйича то
­
пиб бордик. Кўп қаватли уйнинг тўртинчи қаватидаги 
хонадон эшигини тақиллатдик. Ичкарида 45­50 ёшлар 
чамаси аёл кутиб олди. Икки хонадангина иборат уйда 
орас талик барқ уриб турарди. Йўлакдан тортиб хоналар
­
гача озода қилиб йиғиштирилган, биз кирган хонадаги 
барча жиҳозлар ўта нозик дид билан жойлаштирилган 
эди. Бу саришталик ва уй соҳибасининг яхши муомала
­
сию нурли чеҳраси кўнглимдаги алланечук хаёлларни 
узоқлаштирди. Бошида хушламайгина йўлга отланган 
хотинимнинг юзида ҳам мамнунлик пайдо бўлди. Чой 
устидаги бирор соатча суҳбатдан маълум бўлдики, бир 
неча йил, аниқроғи, ўн йил олдин эри вафот этган бу аёл 
бошқа турмуш қурмаган экан. Ёлғизгина қизини тарбия­
лаб вояга етказаман, деб кўп қийинчиликни бошидан 
ўтказгани аёлнинг юзларига барвақт тушган ажиндан 
ҳам шундоққина билиниб турарди.
Совчиларга хос одоб билан секингина муддаони баён 
қилдик. Аёл: “Қизим ҳали ўн олти ёшда, қиз қилиб ола
­
ман десангиз, майли, аммо ҳали келинликка эрта”, деди. 
Бу аёл бошқа вилоятда хусусий фирмада ишлар, уйига 
www.muslim.uz

---