Усмонхон алимов

Тақвонинг таъсири ҳақида баъзи намуналар: 
Имом Ғаззолий “Иҳё” китобида ривоят қилади. Юнус 
ибн Убайднинг дўконида қиймати 400 дир ҳам лик ва 200 
дирҳамлик матолари бор эди. Бир куни намоз ўқиш учун 
масжидга кетишида ўрнига акаси нинг ўғлини қўйди. Бир 
аъробий келиб 400 дир ҳамлик матони сўради. Сотувчи 
унга 200 дирҳамлик матони кўр сатди. У уни чиройли деб 
рози бўлди ва 400 дирҳамга сотиб олди. Йўлда унга Юнус 
рўпара келди ва матони таниб қолиб: “Қанчага сотиб ол­
дин гиз?” деб сўради. У: “400 дирҳамга”, деди. Юнус: “Бу 
мато 200 дирҳамдан баланд турмайди, уни қайтариб 
бер”, деди. Шунда аъробий: “Бизнинг шаҳримизда 500 
дирҳамдан сотишади, мен бу нархга розиман”, деди. 
Юнус эса: “Мен билан қайт, чунки динимизда тўғ ри лик 
мол­дунё ва ундаги нарсалардан яхшидир”, деди. Сўнгра 
уни дўконга олиб бориб, 200 дирҳам қайтариб берди. Ва 
акасининг ўғлига бу борада танбеҳ берди. Сўнгра: “Аллоҳ­
дан уялмай санми? Аллоҳдан қўрқмайсанми? Мусулмон
­
ларни алдаб, пул фойда қиласанми?” деди. Шунда ҳалиги 
харидор: “Ал лоҳга қасам, у рози бўлгани учун олдим”, 
деди. Юнус: “Ўзинг ундан рози бўлганингдек, унга ҳам 
рози бўл майсанми?” деди.
Абдуллоҳ ибн Динор шундай ривоят қилади: “Умар ибн 
Хаттоб (розияллоҳу анҳу) билан Маккага йўлга чиқдик, 
йўлда дам олиш учун тўхтадик. Тоғдан бир чўпон ёни
­
мизга келди. Унга: “Эй чўпон, бир қўй сотгин”, дедик. У: 
“Мен қулман”, деди. Умар ибн Хат тоб (розияллоҳу анҳу) 
www.muslim.uz

---

286
Оилада фарзанд тарбияси
синаш учун: “Хўжангга бўри еди, деб айтгин”, деди. Шун
­
да чўпон: “Хўжайин­ку ишонар, лекин Аллоҳни нима деб 
алдайман?” деди. Умар ибн Хаттоб (розияллоҳу анҳу) 
йиғладилар, сўнгра қул билан билан бирга уйига бориб, 
уни хожасидан сотиб олди ва озод қилди. Сўнг: “Бу сўз 
сени бу дунёда озод қилди, охиратда ҳам (дўзахдан) озод 
қилишидан умидворман”, деди.
Она билан қиз ўртасида бўлиб ўтган ушбу қиссани 
кўпчилик билади: она сутга сув қўшиб, кўпроқ фой
­
да кўришни хоҳлайди, қизи эса мўминлар амири бун
­
дан қайтарганини эслатади. Она: “Биз қаердамиз, амир 
қаерда? У бизни кўриб ўтирибдими?” дейди. Қиз эса 
қатъият билан қаршилик кўрсатади: “Мўминлар амири 
кўрмаётган бўлса ҳам, мўминлар амирининг Раббиси 
бизни кўриб турибди”, дейди.
Фарзандларни тақвога ўргатиш вожибдир.