Reja: Proyeksiyalar tekisliklarini almashtirish usuli

106-rasm                                                            107-rasm 

Masalan, P tekilikning H tekislikka jipslashtirilgan vaziyati P

H

, P

V

 , P

V1  

izlari 

va  uning  ustida  R  radiusli  aylan  aberilgan.  Bu  aylananing  (108-rasm)  P 

tekislikdagi  proyeksiyalarini  yasash    uchun  aylana  markazidan  tekilikning  h'

1 

gorizontali  o'tkaziladi  va  1

‛

1 

nuqta  aniqlanadi.  Bu  nuqtadan  tekislikning  ,P

N 

iziga 

perpendikulyar  o'tkazib,  Ox  proyeksiyalar  o'qida  1

‛  nuqta  topiladi.  Bu  nuqtadan 

gorizontalnin gh' 

Proyeksiyasi  o'tkaziladi.  So'ngra  P

x 

markazdan  P

x

1

‛

1 

radius  bilan  o'tkazilgan 

yoyning  1

‛  dan  Ox  o'qiga  o'tkazilgan  perpendikulyar  bilan  kesishgan  1"  nuqtasi 

topiladi. Bu nuqtadan gorizontalning h" proyeksiyasin o'tkaziladi. So'ngra 1" va P

x 

nuqtalardan  tekislikning  P

V 

izi  o'tkaziladi.  Aylana  markazining  proyeksiyalarini 

yasash uchun O

‛

1 

dan P

N 

ga  perpendikulyar  o'tkazib, h' bilan kesishgan О

‛nuqtani 

va  h"  da  O"  nuqta  topiladi.  Shuningdek,  bu  gorizontalda  joylashgan  aylananing 

A'

1

va B

‛

1

nuqtalarining A', A" va B', B" proyeksiyalari aniqlanadi. 

Tekislikning  f

1

  frontalini  aylananing  markazi  O

‛

1

dan  P

1V 

ga  parallel  qilib 

o'tkazilib,  aylananing  EE'

1

  va  F'

1

  nuqtalarning  EE',  EE"  va  F',  F"  proyeksiyalari 

yasaladi. 

Xuddi shu tarzda aylananing L

‛

1

 va T'

1 ,

 C

‛

1

 va D'

1

 nuqtalarning proyeksiyalari 

tekislikning  gorizontallari  yordamida  aniqlanadi.  Bu  nuqtalarning  bir  nomli 

proyeksiyalarini mos ravishda o'zaro tutashtirilsa, aylananing gorizontal va frontal 

proyeksiyalari (ellips sifatida) hosil bo'ladi. 

---