1.5. Квалиметриянинг бошқа фанлар билан алоқаси.
Квалиметрия маҳсулотлар ва ишлаб чиқарилган объектларнинг сифатини
ўрганар экан, у жуда кўп фан тармоқлари билан алоқадор.
Квалиметрия ва метрология.
Жисм ва объектларнинг ўлчовлари ҳақидаги таълимотни ўрганадиган
метрология фанида квалиметриянинг асосий вазифаларидан бири, жисм ва
объектларнинг сифатини миқдорий кўрсаткичларда баҳолаш саналади
7
.
Жисм ва объектларнинг сифатини миқдорий кўрсаткичларда баҳолаш учун ўша
объект ва жисмларнинг абсолют катталиклари Ks ва Qs индексни аниқлаш керак
бўлади.
Кўпчилик ҳолларда мазкур индекслар физик параметрлар билан ўлчанади.
Шуни қайд этиш керакки, физик кўрсаткичлар объектларнинг кўп хусусиятларини,
шунингдек сифатини аниқлаш имконини бермайди, бунинг учун тажриба йўли
билан аниқланган K ни қўллаган ҳолда мазкур объектнинг сифати Q аниқланади.
Мазкур метод вақтинчалик метод бўлиб, уни метрологик методлар билан
тажриба методлари билан мажмуа ҳолда қўллашни талаб этади.
7
Аzgaldov, G. G, Kostin A. V. Alvaro E. Padilya
Omiste
, "The ABC of Qualimetry: Ridero 2015. p
51
35
Амалдаги назария бўйича объектларнинг хусусиятлари ва сифатини тавсифлаш
ва идентификациялаш лозим бўлади.
Шундай қилиб, метрологик ва квалиметрия ўрганиб хулоса ясаш мумкинки,
метрологиядан олинган маълумотлар, квалиметрияда мазкур объектнинг янги
сифат даражасини конструкциялаш имконини беради.
Квалиметрия ва амалий психология
. Тажриба методларига асосланган амалий
психологиянинг тажриба методлари квалиметрияда муҳим ўрин тутади. Инсон
психологиясини ўрганиш уларнинг эҳтиёжларини қондирадиган янги манбалар,
маҳсулотлар яратиш, инсон эҳтиёжларининг келиб чиқиш сабаблари ва уларни
тавсифлаш, индексларни иеархик даражаларини тузиш имконини беради.
Мазкур кўрсаткичлар ишлаб чиқариш маҳсулотлари билан эҳтиёж ўртасидаги
абсалют алоқа индекси (Q) ни аниқлаш ва нисбий индекс (K) ўртасидаги табиий
муносабатларни аниқлаш, пировард натижада квалиметриядаги муайян
муаммоларни ҳал этиш имкониятини яратади.
Экспериментал психологияда тажриба методининг ривожланиши инсоннинг
физиологик-биологик ривожланиши, уларнинг психологик хусусиятлари, устувор
принциплари аниқланиб тажрибаларнинг умумий ҳолати ҳақида маълумот
беради.
Инсоннинг психологик ривожланишида типик ва тасодифий хатоларни аниқлаш,
урани бартараф этиш йўлларини аниқлаш, тажриба ўтказилган объектнинг
сифати ҳақида хулоса чиқаришга асос бўлади.
Шундай қилиб, квалиметрия кўрсаткичларининг экспериментал психологик
тажрибалари натижалари юзасидан хулоса чиқарилишига узвий алоқадорлик
мавжуд.
Do'stlaringiz bilan baham: |