O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Tuzilish shakli
Unitar Federativ Konfederativ
Siyosiy tartibot
Davlatning shakllari
8- mavzu
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
http:eduportal.uz

---

41
O‘ZBEKISTON DAVLATI VA HUQUQI ASOSLARI
41
41
kurash va huquqiy tartibot borasidagi ishlarda qo‘llaniladigan usullar ham 
siyosiy tartibotni aniqlovchi bel gi lardandir.
Agar davlatda demokratik tartibot hukmron bo‘lsa, bu davlatda fuqarolar 
umume’tirof etilgan huquq va erkinliklardan to‘la foydalanadilar, davlat 
esa ularni har tomonlama kafolatlaydi va himoya qiladi. 
Hokimiyat ustida turgan siyosiy kuchlarning davlatni bosh qa rish-
dagi qo‘llaydigan usullari va uslublarining yaxlit tizimi siyosiy tar tibot 
deb ataladi.
Siyosiy tartibot asosan ikki xil bo‘ladi: 
1. Demokratik
; 
2. Nodemokratik
.
Demokratik tartibot sharoitida insonning siyosiy va fuqarolik huquqlari 
hur mat qilinadi. Fuqarolar davlat hokimiyat idoralarini tuzishda va ularninng 
fa oliyatida faol ishtirok etadilar. Demokratik hokimiyatning yagona manbai 
xalq hisoblanadi. 
“Demokratiya” – yunoncha so‘z bo‘lib, “xalq hokimiyati” degan 
ma’noni anglatadi. 
Insonning siyosiy va fuqarolik huquqlari e’tirof etilib, hurmat 
qili nadigan, davlat boshqaruvi ozchilikning ko‘pchilikka bo‘ysunishi ta-
mo yili asosida amalga oshiriladigan va ozchilikning manfaatlari hi mo-
ya qilinadigan siyosiy tartibot – demokratik siyosiy tartibot deb ataladi.
Demokratik tartibot belgilari: 
1) shaxsning iqtisodiy jihatdan erkin bo‘lishi; 
2) inson va fuqaro huquqlari va erkinliklarining e’tirof qilinishi va 
kafo latlanishi;
3) davlat boshqaruvi ozchilikning ko‘pchilikka bo‘ysunishi tamoyili 
asosi da amalga oshirilishi;
4) hokimiyat vakolatlarining bo‘linishi;
5) ijtimoiy hayotda fi krlar xilma-xilligi (pluralizm), ijtimoiy-siyosiy 
bir lashmalarning ko‘pligi;
6) qonun ustuvorligi.