O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
HUQUQBUZARLIK VA YURIDIK JAVOBGARLIK
http:eduportal.uz

---

126
Huquqbuzarlik – o‘z xatti-harakatini tushunadigan va unga 
javob bera oladigan shaxsning huquqqa zid xatti-harakatidan kelib chi-
quv chi aybidir.
Huquqbuzarlikning quyidagi belgilari mavjud: ijtimioiy xavfl ilik; 
huquqqa zidlik; ayblilik; jazoga loyiqlik.
Ijtimoiy xavfl ilik
shundan iboratki, bunda huquqbuzar jamiyatning 
qadri yatlariga tajovuz qiladi, inson hayotiga suiqasd qiladi, davlat va boshqa 
inson larga zarar keltiradi, ularning mol-mulkini nobud qiladi hamda noxush 
hodi salar keltirib chiqarib, jamiyat a’zolari manfaatiga zarar keltiradi. O‘z 
oila si, ota-onasi, jamoasi, yor-u birodarlarini qiyin, uyatli ahvolga solib 
qo‘yadi. Eng yomoni u o‘z kelajagini barbod qiladi.
Huquqqa zidlik 
— huquqbuzarning qonun yoki huquq nor ma lari belgi-
lab qo‘ygan majburiy talablarini buzishidir. 
Ayblilik
yuqorida ta’kidlanganidek, o‘z xatti-harakatini tushunadi gan 
va unga javob bera oladigan insonning huquqqa zid, qonun talablariga 
qar shi xatti-harakatidan kelib chiquvchi aybidir. Ayblilik qasddan yoki 
ehti yotsizlik oqibatida sodir bo‘ladi. Inson inson sifatida dunyoga kelgan 
ekan, uning oldida doimo ikki yo‘l – huquqiy normalarga, qonun talablariga 
vij donan yoki majburiy bo‘ysungan holda o‘z kelajagini yaratish, jamiyat 
uchun, o‘z xalqi uchun ijtimoiy foyda keltirish. Ikkinchi yo‘l esa hayoti 
davo mida huquqqa xilof, huquqiy norma va qonun talablarini mensimasdan, 
bo‘y sunmasdan yashash. Aybli harakat qilish, jamiyatga zarar yetkazishdir. 
Jazoga loyiqlik 
— bu har qanday huquqbuzarlik sodir etgan shaxsning 
va ko latli davlat organi tomonidan