Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

Xalqaro hisob-kitoblarning shakllari va valyuta riski
Mamlakatlar o'rtasida tovarlar va xizmatlar bo'yicha oldi-sotdi operatsiyalarni amalga oshirishda xalqaro 
hisob-kitoblarning quyidagi shakllari 
qo'llaniladi: 
-
xujjatli akkreditiv; 
-
inkasso; 
-
bank o'tkazmalari; 
-
veksel va cheklar bilan hisob-kitoblar shular jumlasidandir. 
Xalqaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda quyidagi holatlarga alohida e'tibor qaratiladi. 
1.
Xalqaro hisob-kitoblarda eksporter va importerga xizmat ko'rsatadigan banklar moliyaviy vositachi sifatida 
maydonga chiqadi. 
2.
Xalqaro hisob-kitoblar mahalliy va xalqaro qonunchilik hujjatlari bilan tartibga solinadi. 
3.
Xalqaro hisob-kitoblar turli valyutalarda amalga oshiriladi. Asosan, dunyoda to'lov vositasi sifatida tan 
olingan mamlakatlarning milliy valyutalarida (AQSh dollari, yevro, iyena, yuan) . 
4.
Bitta xalqaro kontrakt doirasida bir necha hisob-kitob shakllari qo'llanilishi mumkin. 
Eksporter va importerlar o'rtasida tovarlar va xizmatlar bo'yicha to'lovlarni amalga oshirishda hisob-kitob 
shakllarini tanlash muhim masalalardan biri hisoblanadi va bunga qator omillar ta'sir qiladi. Xususan: 
-
tovar va xizmatlar turi; 
-
kontrgentlarni to'lovga layoqatliligi va mavqeyi. Ayrim rivojlanayotgan mamlakatlar importerlarining 
to'lov qobiliyati zaif bo'lganligi bois, ular o'rtasida xalqaro hisob-kitoblarning akkreditiv shakli ko'proq 
qo'llaniladi. Akkreditiv hisob-kitob shaklida ekspor-terga to'lov kafolatlanadi; 
-
jahon bozorida sotiladigan tovarlarga bo'lgan talab va taklif 
-
darajasi; 
-
boshqa omillar. 

---

Valyuta riski va valyuta kelishuvi. 
Xalqaro hisob-kitoblarda valyuta riski va valyuta kelishuvi mavjud 
bo'lib, xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etuvchi tomonlarning iqtisodiyoti, moliyaviy holati va tashqi 
siyosatini barqarorligini oldini olish maqsadida tuziladi. 
Valyuta riski-
tomonlar o'rtasida tashqi savdo va kredit shartno-malarini imzolash jarayonida to'lov vositasi 
sifatida foydalaniladigan valyuta kursining o'zgarishi tufayli vujudga kelishi mumkin bo'lgan 
yo'qotishdir. 
Odatda valyuta kursi bahosining tushishi natijasida eksportyor va kreditor zarar ko'radi, to'lov valyutasi 
kursining oshishidan esa importyor va qarzdor moliyaviy mablag'larini yo'qotadi. 
Xalqaro hisob-kitoblarda valyuta riskidan ko'rilishi mumkin zararlarni oldini olish maqsadida