1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

DNK-kopiya replikativ siklda yo‘q 
Pozitiv genom 
Togaviridae 
Coronaviridae 
Negativ genom 
Segmentlarga bo‘linmagan genom 
Pramyxoviridae 
Rhabdoviridae 
[Filoviridae]
1 
Segmentlarga bo‘lingan genom 
Orthomyxoviridae 
Bunyaviridae 
Arenaviridae 
DNK-kopiya replikativ siklda qatnashadi.
Birzanjirli RNK, tashqi qobig‘i yo‘q 
Retroviridae 
Picornaviridae 
Caliciviridae 

---

 
 
203 
Kichik oila:
Entomopoxvirinae (hasharotlar chechagi virusi; uch avlod bo‘lishi 
mumkin). 
Xususiyatlari 
 
Poxviridae oilasi
(ingl. Pox – yara, chechak) tabiiy chechak 
qo‘zg‘atuvchidan tashqari bir qator avlodlari boshqa umurtqaliklar va 
hasharotlarda shunga o‘xshash kasalliklarni qo‘zg‘atadi. Ortopoxvirus avlodiga 
tabiiy chechak virusi, maymunlar chechagi virusi va ospovaksina kiradi. 
Bu avlodni hamma vakillari hayvon viruslari ichida eng yiriklaridir,virionlari 
parallelepiped shaklida, ularning o‘lchamlari (300- 450)x(170-260) nm ga etadi. 
Ular eng murakkab tuzilgan viruslardir. Elektron mikroskop tagida kuzatilganda 
xuddi qirralari doiraga o‘xshatilgan g‘ishtlarga o‘xshaydi. G‘isht ichida 
gantelsimon markaziy “yadro” yoki “nukleoid” joylashgan. U oqsil bilan 
bog‘langan m.m. 85-250.10
6 
DNKga ega. Gantelning ikki yonboshida – 2 oval 
shaklli tanacha mavjud. Butun bu qurilma – ko‘p qismi zararlagan hujayra 
membranasidan tashkil topgan qo‘shimcha tashqi qobiq - superkapsid bilan
o‘ralgan. Shu yo‘sinda virus o‘zi zararlagan hujayra xududini egallaydi. Virus 
tarkibida yana 30 dan ortiq har xil (o‘zini qayta qurish fermentlari bilan bir 
qatorda) oqsillar mavjud. Bu virus boshqa ba’zi viruslarga o‘xshab faqat 
nukleoproteiddan tuzilgan (birinchi ochilgan virus – TMV ga o‘xshash faqat 
nuklein kislota va oqsildan tuzilgan) bo‘lib qolmasdan, bu bakteriya hujayrasini 
miniatyura holatini eslatadigan murakkab sistemadir 
(- rasm).