Ozbekiston respublikasi oliy va

><3
Xn
У
У,
y2
Уз
Уп
F un ksiyalarning jadval usulida berilishiga m isol qilib kvadratlar, 
kublar, k v ad rat ildizlar jadvallarini k o ‘ rsatish m um kin . B u u su ldan
k o 'p in c h a m iq d o rlar orasida tajribalar o ‘tkazishda foydalaniladi.
K o o rd in ata la r o ‘qlari tekislikni t o ‘rt qism ga — choraklarga ajratadi:
I, II, III, IV.
B irinchi chorak ich id a ikkala ko o rd in atan in g ishoralari 
saqlanadi va rasm d a k o ‘rsatilgan qiym atlarga ega b o ‘ladi.
x (a b sissa la r) o ‘qi n u q ta la ri u c h u n o r d in a ta la r n o lg a ( y =
0
), 
у
(o rdin atalar) o ‘qi nuqtalari u c h u n absissalar nolga (x =
0
) tengdir. 
K o ord in atalar boshining ordinatasi h a m , absissasi h a m nolga teng.
Y uqorida ko'rsatilgan usulda x va 
у
k o o rd in atalar kiritilgan tekislik 
xy
tekislik deb ataladi. Bu tekislikda x va 
у
koordinatalarga ega b o ‘lgan 
n u q tan i b a ‘zan bevosita 
{x, y)
bilan belgilanadi.
Tekislikda kiritilgan 
x, у
koordinatalarni, u la m i ilk b o r o ‘z tadq iqo t- 
larida q o ‘llagan fransuz olim i R. D ekart (1596—1650) nom i bilan D ekart 
koordinatalari deb ataladi.
Yuqoridagi mulohazalardan ko‘rinadiki tekislikning istalgan 
M
nuqtasiga 
k o o r d in a ta la r n in g y a g o n a (x ,y ) 
j u f ti m o s k e la d i va a k s in c h a
koordinatalam ing h a r bir (x,>>) juftiga tekislikning yagona 
M
nuqtasi 
m os keladi. N uqtaning koordinatalari tushunchasini kiritish nuqtaning te- 
kislikdagi vaziyatini sonlar orqali aniqlash imkonini beradi. K oordinatalar 
o ‘qi butun tekislikni choraklar deb ataluvchi to 'rt qismga b o ‘ladi.