Ўзбекистон республикасининг қонуни «Ўзбекистон республикасининг давлат чегараси тўҒрисида» I. Умумий қоидалар

Европа Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилоти (ЕҲҲТ). 
Давлатлар ўртасида хавфсизлик ва ҳамкорликни таъминлашга қаратилган ҳаракатларни 
мувофиқлаштирувчи ва унинг ривожланиш тамойилларини белгилаб берувчи, шунингдек, 
ижтимоий – сиёсий жараёнларни демократлаштиришга кўмаклашувчи халқаро ташкилот. 1973 
йил 3-7 июлда Хельсинки шаҳрида кенгашнинг 1 босқичи Европадаги 33 давлат ташқи ишлар 
вазирликлари иштирокида ташкил топган. 
1973 йил 18 сентябрдан 1975 йил 2 июлгача Женева шаҳрида 7 босқич 35 давлат 
вакиллари иштирокида 1975 йил 30 июлдан 1 августгача Хельсенки шаҳрида 3 босқич 35 
мамлакат сиёсий ва давлат рахбарлари иштирокида учрашувлар бўлиб ўтди. 
Европада Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилотига 54 давлат аъзо 2002 йил январ ойидан 
бошлаб, ташкилотга аъзо давлатлар рахбарлари 2 йилда бир марта олий даражада учрашув 
ўтказадилар. Хавфсизлик ва ишончни мустаҳкамлаш, қуролланиш устидан назорат 
масалаларини мухокама қилувчи хавфсизлик бўйича хамкорлик форуми мавжуд. 
ЕҲҲТ қароргоҳи Вена шаҳрида жойлашган. Ўзбекистон 1992 йил 30 январда ЕҲҲТ га 
қабул қилинди. Бу билан Ўзбекистоннинг Европа давлатлари, шунингдек, АҚШ, Канада билан 
хар томонлама хамкорлик қилишига янги йўл очилди. 
Тошкентда ЕҲҲТ нинг Марказий Осиё давлатлари билан алоқалар бўйича бюроси иш 
олиб боради.
 
Европа иттифоқига аъзо давлатлар: 
Австралия 
Белгия 
Ангиля 
Венгрия 
Германия 
Греция 
Дания 
Ирландия 
Испания Италия 
Латвия 
Литва 
Люксембург Мальта 
Нидерландия 
Польша 
Португаля 
Словакия
Словения
Финландия 
Франция 
Чехия 
Швеция 
Эстония 
Кипр
 
Шанхай Хамкорлик Ташкилоти (ШҲТ) 
Халқаро хавфсизлик ва иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти. 
ШХТнинг вужудга келиш тарихи “Шанхай бешлиги” деб аталган уюшма фаолияти 
билан боғлиқдир. 1996 йил июн ойида дастлаб Қозоғистон Хитой, Қирғизистон, Россия, 
Тожикистон давлатлари рахбарлари Шанхай бешлиги учрашуви бўлиб ўтди. Унда чегарадош 
мамлакатлар ўртасида ишончни мустахкамлаш, 1996 йилда чегарада Қуролли Кучлар ва қурол-
яроғларни қисқартириш, 1997 йилда маскур масала бўйича иккита битим имзоланди.1998 
йилдан ҳарбий - сиёсий вазиятни барқарорлаштириш масалаларидан минтақавий хавфсизлик ва 
кўп томонлама иқтисодий ҳамкорликни таъминлаш чораларига ўтишга қаратилди. ШХТнинг 
Душанба 2000 йил саммитида Ўзбекистон Республикаси биринчи марта кузатувчи сифатида 
қатнашди. Ана шу саммитда “Бешлик” негизида кўп тармоқли ташкилот тузиш тўғрисида 
таклиф илгари сурилди. ШХТ саммитида 2001 йил июн ойида янги ташкилот мақсади ва 

---

174 
принциплари эълон қилинган декларация шунингдек терроризм, айирмачилик ва экстремизмга 
қарши кўраш тўғрисидаги конвенция қабул қилинди. 
Ташкилотнинг Сан-Петербургда бўлган иккинчи саммити 2002 йил июн ойида устав 
хужжати - ШХТ хартиясига (сиёсий хужжат) имзо чекилди. 
Хитойнинг Шанхай шаҳрида олти мамлакат Қозоғистон Хитой, Қирғизистон, Россия, 
Тожикистон ва Ўзбекистон давлат рахбарлари учрашувида 2001 йил 15 июнда Ўзбекистон 
ШХТга аъзо бўлди. ШХТнинг олий органи давлат бошлиқлари кенгашидир. Ташкилот 
структураси ҳукумат бошлиқлари ( Бош вазирлар) кенгаши, ташқи ишлар вазирлари кенгаши, 
тармоқ вазирликлари ва идоралари рахбарлари кенгаши ва доимий ишловчи котибияти Пекин 
шаҳрида жойлашган, ҳамда минтақавий аксилтерор тузилмаси (МАТТ) Тошкент шаҳрида 
жойлашган.