1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

mil.

---

8
av. VI - V mingyilliklar boshlarida 
ziroatchilikka o'tgan bo'lsa, markaziy 
va shimoliy olkalarda ovchilik va baliqchilikni davom ettiraverdi.
1.4. ENEOLIT VA BRONZA ASRIZIROATCHILARI
Metall davrinina asosiv xususivatlari.
Neolit davri oxirida odamlar 
misdan foydaianish, undan mehnat qurollari va qurol-yaroglar yasashga 
o'tdilar. Misdan yasalgan qurollar toshdan yasalganlari bilan barobar 
ishlatilishi davri 
eneolit 
- mis-tosh asri deb ataladi. Bu davr 
mil. av.
IV - III mingyilliklarga 
to'g'ri keladi. Tosh qurollarga nisbatan afzalliklari 
boïishiga qaramay, mis qurollar unchalik keng tarqalmadi. Odamlar misni 
qalay, qo'rg'oshin bilan birga qo‘shib eritib 
bronza 
hosil etganlaridan 
so‘ng misga nisbatan mustahkam sun’iy metall ommalashdi.
Metallurgiya rivoji kishilarning moddiy va ma’naviy madaniyatiga katta 
ta’sir ko'rsatdi. 
Mil. av. IV mingyillikda 
Qadimgi Sharqda 
ilk shaharlar
va 
davlatlar 
vujudga kela boshladi. O'rta Osiyo janubida 
sug'orma
dehqonchilik 
shakllandi, xom g'ishtdan ko'p xonali uylar qurila bosh- 
landi, idishlarni pishirish uchun kulolchilik xumdonlaridan foydalanishga 
kirishildi. Sopol idishlar hayvonlar, qushlar va o'simliksimon naqshlar 
(yaproqlar, gullar) bilan bezatiladigan boidi. Bronza 
mil. av. Ill mingyillik
o'rtalaridan 
asta-sekin mehnat qurollari, qurol-yarog'Iar va zeb-ziynatlar 
tayyorlashda asosiy materialga aylandi.
Patriarxatnina boshlanishi.
Ayol kishi urug'ni oziq-ovqat bilan ta’min- 
lashda yetakchilik qilarkan, matriarxat davom etib keldi. Yer haydab 
ziroatchilik qilish, chorvachilik, hunarmandchilikning vujudga kelishi 
natijasida urug'ni yetarli mahsulotlar bilan ta’minlash erkaklar qoïiga o'tdi. 
Ayollar uy xo'jaligi xususida g'amxo'rlik qila boshladiiar. Endi urug'chilik 
oilasida erkaklar muhim o'rin tuta boshladi. Oila qurishda ayol erkak kishi 
oilasi ixtiyoriga o tardi. Qarindoshchilik erkak nomi bilan belgilanadigan 
bo'ladi.