M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

V av ilo n
bo'lgan, u aniq shaharsozlik fikriga b o ‘ysinuvchi tantan ali 
va
bayramOna yagona m ajm ua. S h ah ar tarxi kvadratni hosil qilib, umumiy 
m aydoni Ю kv km, tom onlari 2 km dan bo'lgan. Bir n ech a baquwai 
mudofa;i devorlari bilan qurshalgan, devorlarning um um iy qalinligi 
25 m.
ular 8-a?osiy ilohlar n om lari bilan atalgan darvozalarga ega. U larning eng 
tantanalisi ikki tabaqali «Ishtar darvozasi» b o ‘lgan. D arvozadan oq va qizil 
ohaktosl1 PHtkalar bilan to ‘shalgan m uqaddas yo‘lak bo shlan ar edi. U 
Vaviloniiing bosh ehrom i — Esagile (taniqli Vavilon m inorasi) — Marduka 
ilohiga bag‘ishlangan ibodatxonasiga yetak lar edi (
1-b
rasm ). Baland 
terrasagci ° ‘rnatilgan, asosi kvadrat tarxli, tom onlari 250 m bo'lgan. Yetti 
tabaqali ranji-barang zikkurat tepasi, k o ‘k sirlangan koshinli plitkalar 
va
16

---

d)
rasm.
D ur-Sharrukandagi (hozirgi.Xqrsabod) Sargon 
umum iy ko'rinish; 
b
— aksonom'etiriya; 
d —
iloh 
v -
e
— M esopotamiya turajr-joy uyi, hovli
2. Dosmetojtn
, 4
! 
d o
1
7
INS

---

oltin toj bilan bezatilgan ibodatxona bilan yakunlanadi. K o ‘cha tarm oq]ai 
to ‘g ‘riburchakli b o ‘lgan.
Shu kabi ko ‘rkam , naqshinkor, m o'jizali go'zallikka ega «osm a bog‘la, 
deb nom langan — tokli terrasalar N avohodonosor 11 saroylarida joylashga 
b o ‘lib, tak ro rlan m as yorqin taassurot qoldiradi.
T urar-jo y uylari yashash u ch u n m o'ljallangan m arkaziy hovliga eg 
bo'lg an . Shu orqali yoritilgan va x onalar sham ollatilgan. T o ‘g ‘riburchai 
tarxli uylar yashash va xo ‘jalik qism larga b o ‘lingan. T om lari tekis, ko‘ 
h ollarda ikki qavatli bo'lgan.
Qadimgi Eronda 
A ham oniylar davridagi eng qiziqarli inshootlardan - 
saroy qurilishi hisoblangan. 0 ‘sha davr m e ’m orchiligining eng yirik Saro 
m a jm u a la rid a n P e rse p o l sh o h saroyi (m .a w . 52 0—4 6 0 -y il) b o ‘lgaii 
Y o'n ilg an qoyada 4 5 0 x300 m li m ajm ua o ‘z ichiga tan tan a li darvoza - 
propiley h am d a alo h id a joylashgan q ato r Saroy binolarin i oladi. Ulamin; 
orasida k o ‘p u stun li zal — ap adana qadim gi E ro n m e ’m orchiligining 
enj
yorqin va o ‘ziga xos yutuqlaridan biri b o ‘lib, alohida e ’tiborga ega.
NAZORAT SAVOLLARI
1. Qadimgi D unyo m e’m orchilik madaniyatiga qanday davlatlar kiradi?
2. Qadimgi M isr m e’morchiligi haqida aytib bering.
3. Qadimgi Misr m e’m orchilik xususiyatlari haqida so‘z!ab bering.
4. Shum er va Akkada m e ’morchiligini ta ’riflab bering.
5. Zikkurat nima?
6. Ossuriya va Vavilon m e ’morchiligi xususiyatlari qanday?