Klinikasi
polimorfizm bilan farqlanadi. Kasallik 30-40 yoshlarda miyacha
belgilaridan boshlanadi. Yurish ataksiyasi, intentsion titroq, yozuvini buzilishi,
nutqini buzilishi, grimas qilishi paydo bo‘ladi. Xoreik, distonik, atetoid, mioklonik
giperkinezlar xarakterli. Kam hollarda parkinsonizm sindromi uchraydi. Hamda
ko‘zni harakatlantiruvchi buzilishlar, nistagm, yutish va fonatsiyaning buzilishi,
piramida belgilari (amiotrofiya, fastsikullyatsiyalar, arefleksiya), chuqur
sezuvchanlikni buzilishi, dementsiya tipik bo‘lib hisoblanadi. Ko‘ruv nervini
atrofiyasi uchraydi. Kasallikni kechish davomiyligi 10-15 yilni tashkil etadi.
Bosh miya KT va MRT sida miyacha yarimsharlari va chuvalchangini
subaraxnoidal bo‘shlig‘ini, 4-qorincha, yon qorinchani kengayishi, ko‘prik va
uzunchoq miyani atrofiyasi aniqlanadi. DNK – tashhisida 1-tipning
spinotserebellyar ataksiyasida 12r 22-23 lokusida yoki 2-tipning spinotserebellyar
ataksiyasida 12 r 23-24 lokusida 40 dan ortiq SAG-takrorlanishlarni ekspansiyasi
aniqlanadi.
Davolash
: simptomatik. Shu kasallik mavjud bo‘lgan oilalarda bevosita FNK-
tashhisi usuli yordamida prenatal test o‘tkazish mumkin.
Torsion distoniya.
Torsion distoniya (deformatsiyalanuvchi mushak distoniyasi) – nasliy kasallik
bo‘lib, “aylanma” giperkinezlar, mushak tonusini o‘zgarishi va patologik holatlarni
shakllanishi bilan xarakterlanadi. Kasallik birinchi marta 1908 yil Shvalbe va Sien,
1911 yil Oppengeym tomonidan aniqlangan.
Topik ahamiyatga ega bo‘lgan simptomatik torsion distoniya ensefalitlarda,
o‘smalarda va miyani tomirli kasalliklarida aniqlaniladi.
Populyatsiyada torsion distoniyaning tarqalishi 1-160 000 ni tashkil qiladi.
Kasallik autosom-dominant yo‘l bilan o‘tadi, lekin autosom–retsessiv yo‘l bilan
ham o‘tishi mumkin.
Hozirda shu narsa tasdiqlanganki torsion distoniyaning har xil fenotipik
shakllari (giperkinetik, dofa-bog‘langan, rigidlik) har xil xromosomalarda
joylashgan: dofaga bog‘liq bo‘lmagan (rigidlik) shaklida gen 9-xromosomada 9 r
32-34 lokusida, dofaga bog‘liq shaklida gen 14-xromosomada joylashgan.
Kasallikni patogenezi hozirgacha ma’lum emas. Asosiy rol markaziy
neyrotransmitterlar disbalansiga tegishli, ayniqsa dofamin, atsetilxolin, serotonin
va GAMK ni strionigral tizimi chegarasida. Rigidlik shaklida dofaminergik
aktivligini pasayishi va xolinergik aktivlikning oshishi aniqlanadi, giperkinetik
shaklida esa aksini ko‘rishimiz mumkin.
Torsion spazmni patologoanatomiyasi yetarli o‘rganilmagan. Ko‘pchilik
hollarda striopallidar tizimini hujayra va tolalarini atrofiyasi aniqlanadi, ayniqsa
striopallidar, talamopallidar va intrapallidar tolalarni.
Do'stlaringiz bilan baham: |