|
1
A
a
A
6. a) íkki xil ya’ni Aa; b)bir xil - AA
A
i
7. Ikki xil gameta, ya’ni Aa
/ \
8. AB Ab aB ab gametalami
AB Ab; AB aB
9.a) to’rt xil ya’ni ABCD ABCd ABcD ABcd
b) ABCD aBCD ABCb aBCd
10. AABB AABBCC AaBb AaBbCc
11. AB Ab aB ab
12. ABC, ABc, AbC, Abe, aBC, aBc, abC, abe
m
b o b
l§.M onoduragay chatishtirish
masalalar
1. Chatishtirishda ishtirok etgan oddiy tojli xo’rozJaming genotipi
m a’kim, chunki aa bo’lishi mumkin. Gulsimon tojli tovuqlar ikki xil
genotipli — AA va Aa bo’ladi. Shuning uchun masala ikki variantda
yechiladi.
1. a) fen gulsimon
oddiy
P gen
X ^a
gameta A
a
fen gulsimon
F! gen
Aa
fen gulsimon
gulsimon
a) l7i gen
Aa
X
Aa
/ \
/ \
gameta A
a
A
a
fen gulsimon
gulsimon
gulsimon
oddiy
F2 gen
AA
Aa
Aa
aa
b) fen gulsimon
oddiy
P gen
Aa
X aa
/ \
1
gameta A
a
a
fen
gulsimon
oddiy
Fb gen
Aa
aa
100
2. fen n.
n.
n.
k.
n.
n.
Pgen Bb X Bb
BB X bb
Bb X BB
A A
1 i
/\
i
gameta B b B
b
B
b
B
b
B
fen
n. n.
n. k.
n.
n.
n.
F, gen BB Bb Bb bb
Bb
BB
Bb
3.
fen
qizil
qizil
P gen
Aa
X
Aa
A
/\
gameta
A
a
A
a
fen
qizil
qizil
qizil
sariq
F, gen
A A
Aa
Aa
aa
4. Masala ikki variantda yechiladi.
I
fen
ko’k k o ’z
qo’y k o ’z
P gen
aa
X AA
i
l
gameta
a
A
fen qo’y ko’z
F,gen
Aa
5. fen
P gen
cheklanmagan
SS
II
ko’k ko’z
qo’y ko’z
aa
X
Aa
I
A
qo’y ko’z
ko’k ko’z
Aa
aa
cheklangan
ss
gameta
fen
cheklanmagan
Figen
Ss
/ \
gameta
S
s
cheklanmagan
Ss
/ \
S
s
fen cheklanmagan cheklanmagan cheklanmagan cheklangan
F2gen
SS
Ss
Ss
ss
6.fen
sog’lom mioplegiya
Pgen
aa
X
Aa
i
A
gameta a
A
a
fen sog’lom mioplegiya
F|gen
aa
Aa
Oilada farzandlar mioplegiya kasalligi bilan tug’ilish ehtimolligi
50% bo’lishi mumkin.
101
7. a) fen normal
normal
P gen
Aa
X
Aa
A
A
gameta A
a
A
a
fen
n.
n.
n. kar-soqov
F,gen A A
Aa Aa
aa
b) fen kar-soqov kar-soqov
Pgen
aa
X
aa
i
1
gameta
a
a
fen kar-soqov
F,gen
aa
8.fen nor. qanot
nor. qanot
nor. qanot
qayrilgan qanot
Pgen
A a
X
Aa
Aa
X
aa
/\
A
A
1
gameta
A
a
A
a
A
a
a
fen nor.
nor.
nor.
qayrilgan
nor.
qayrilgan
F| gen qanot qanot qanot
qanot
qanot
qanot
AA
Aa
Aa
aa
Aa
aa
9. fen yo’l-yo’l bir xil
Pgen
Aa
X aa
t
*
gameta A
a
a
fen yo’l-yo’l bir xil
Fi gen
Aa
aa
10.
Aa
x
Aa
qoramtir
oq
F[
AA Aa Aa aa
11
.
, fen
kulrang
qora
Pgen
AA
x
aa
fen
kulrang
kulrang
Figen
Aa
x
Aa
fen
kulrang
qora
F2 gen
AA Aa Aa
aa
7 5% kulranglilar
12. fen qizil
oq
P gen AA
x
aa
fen
qizil
qizil
F,gen
Aa x
Aa
102
fen
119 qizi]
41 oq
F2gen AA Aa Aa
aa
fen
qizil
oq
Fb gen Aa
X
aa
fen
qizil
oq
Fb gen Aa
x
aa
13. a) P oq
qora
AA x aa
fen
oq
F,gen
Aa
qora
oq
b) P Aa x
aa
fen
qora
oq
Fbgen
Aa
aa
14. 1) fen sh-siz
sh-li
Pgen
Aa
x aa
fen
sh-siz sh-li
Figen
Aa
aa
2) fen sh-siz
sh-li
Pgen AA
x
aa
fen
sh-siz
Figen
Aa
3) fen sh-siz
sh-siz
Pgen
Aa
x
Aa
fen
sh -siz sh-siz sh-siz sh-li
F,gen AA Aa
Aa aa
15. fen qizil
qora
P gen
aa
x AA
fen
qora
F, gen
Aa
fen qora
qora
F|gen
Aa
x
Aa
fen qora
qora
Figen
A A
Aa
66
qora
Aa
___ >
qizil
aa
21
16. fen pakana
normal
P gen
aa
x
AA
fen
normal
Fi gen
Aa
fen normal
pakana
P gen
Aa
x
aa
103
fen normal
pakana
F|gen
Aa
aa
Gereford qoramolida pakanalik retsessiv bo’lgan
17. 1). Aa
x
aa
fen
96
101
F,gen
Aa
aa
2). P AA
x
aa
fen 115
F¡gen Aa
3). P AA
x
aa
fen
20
F,gen Aa
4). P Aa x
aa
fen 45 39
F,gen A a : aa
18. a)P
fen
ñor
teleskop b) P
fen
ñor
ñor
F; gen
Aa
x
aa
gen Fb Aa x AA
gameta A a
a
gameta A a
A
Fb A a , aa
Aa
AA
a) 30 tasi teleskop ko’zli
b) hammasi normal ko’zli
19. a) fen qora
qora
Pgen aa
x
aa
113
F|
aa
b) fen
qora
kulrang
Pgen
aa
x
Aa
123
119
F,
aa
Aa
v) fen
kulrang
kulrang
Pgen
AA
x
AA
fen
137
F ^ en
A A
g)fen
kulrang
qora
Pgen
AA
x
aa
fen
125
F,gen
Aa
104
d) fen kuirang kulrang
Pgen
Aa
x
Aa
F, AA Aa
Aa aa
170
60
20. fen binafsha rang
yashil
Pgen
AA
x aa
fen binafsha rang
binafsha rang
Figen
Aa
x
Aa
fen
binafsha rang
yashil
F2gen
, AA Aa
Aa
aa
458
150
2§.Duragaylarning F2 dagi
belgilarning ajralishini
matematik
statistik usulda tekshirish x2
Ma’lumotlar
Organizmlar soni
qora donli
oq donli
jami
Olingan (p)
Kutilgan nisbat
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
Farq — d
d 2— farqning kvadrati
— nisbat
<7
585
3
593,75
11,25
126,56
0,22
180
1
191.25
11.25
126,56
0,66
765
4
765
x 2= 0,88
Olingan x2 ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymatdan (95% ehti-
mollikda) kichik — 0,88 < 3,841. Demak, olingan natija 3:1 nisbatga
mos keladi.
2
.
M a’lumotlar
Oreanizmlar soni
qora donli
oq donli
jami
Olingan (p)
176
198
374
Kutilgan nisbat
1
1
2
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
187
187
374
Farq— d
-11
U
—
d2— farqning kvadrati
121
121
—
— - nisbat
9
0,65
0,65
x 2= 1,29
x ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymatdan (95% ehtimollikda) kichik
— 1,29 < 3,84t. Demak, olingan nisbat 1:1 ga mos keladi.
105
3
.
Ma’tumotlar
Organizmlar soni
jigarrang
kulrang
jami
Olingan (p)
47
14
61
Kutilgan nisbat
3
1
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
45,75
15,25
61
Farq—d
1,25
— 1,25
—
d2— farqning kvadrati
1,56
1,56
—
— - nisbat
<7
0,03
0,10
x 2=0,13
x 2 ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymatdan (95% ehtimollikda)
kichik— 0,13<3,841. Demak, olingan natija 3:1 nnsbatga mos keladi.
4.
Ma’lumotlar
Organizmlar soni
kulrang
qora
jami
Olingan (p)
1199
385
1584
Kutilgan nisbat
3
1
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
1188
396
1584
Farq— d
11
— 11
—
d2— farqning kvadrati
121
121
—
— - nisbat
q
0,10
0,31
x 2= 0,41
x2 ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymatdan kichik—0 ,4 2 « 3,841.
Demak, olingan natija 3:1 nisbatga (95% ehtimollikda) mos keladi.
5.
M a’lumotlar
Organizmlar soni
sariq
yashil
jami
Olingan (p)
33
7
40
Kutilgan nisbat
3
1
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
30
10
40
Farq— d
+3
-3
—
d2— farqning kvadrati
9
9
—
— - nisbat
q
3
-0,3
x 2= 3,3
x2 ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymatdan kichik— 3,3< <3,841.
Demak, olingan natija 3:1 nisbatga (95% ehtimollikda) mos keladi.
106
I. fen
Pgen
4§. Belgilarning oraliq holda irsiylanishi
malla tola oq tola
AA
X
gameta
Á
fen novvot rang tola
F,gen
Aa
X
A
gameta
A a
fen malla novvot rang
F2gen
tola
tola
AA
Aa
2.
a) chalishtirish
fen
qizil
oq
Pgen
AA X aa
1
i
gameta
A
a
fen
pushti
F,gen
Aa
aa
i
a
now ot rang tola
Aa
A
A a
novvot rang
tola
Aa
oq
tola
aa
b) chatishtirish
pushti
oq
Aa
X aa
/\ i
gameta A
pushti
Aa
50%
a
a
oq
aa
50%
3. a) fen
P gen
kulrang
Aa
A
gameta
A a
kulrang
X Aa
A
fen
F,gen
b)fen
Pgen
gameta
fen
Figen
qora
AA
kulrang
Aa
A
A
a
qora
AA
A
kulrang
Aa
qora
X AA
i
A
kulrang
Aa
kulrang
Aa
oq
aa
4. a) fen talassemiya
sog’lom
Pgen
AA
X aa
1
i
gameta
A
a
fen talassemiyaning yengil formasi
Figen
Aa
b) fen
Pgen
gameta
yengil forma
Aa
A
yengil forma
Aa
A
107
fen
talassemiya
yengil
yengil
sog’lom
F,gen
forma
forma
AA
Aa
Aa
aa
5. a) fen antotsian
och antotsian
Pgen
RpRp
X
Rprp
1
A
gameta
Rp
Rp rp
fen antotsian
och antotsian
Figen
RpRp
Rprp
b) fen
och antotsian
yashil
Pgen
Rprp X
A
rprp
gametai
R p rp
rp
fen
och antotsian
yashil
Figen
Rprp
rprp
v) fen
antotsian
yashil
Pgen
RpRp
rprp
gameta
Rp
▼
rp
fen
och antotsian
F igen
Rprp
6. a) fen sistin moddasi ortiqcha
sistin toshi bor
Pgen
A a
X
aa
A
i
gameta
A a
a
fen
sistin moddasi ortiqcha
sistin toshi bor
F,gen
Aa
aa
b) fen
sog’lom
sistin toshi bor
Pgen
AA
X
aa
1
i
gameta
A
a
fen
sistin moddasi ortiqcha
Figen
Aa
7. fen och antotsian
yashil
rangli
rangli
Pgen
Aa
aa
A
I
gameta
A
a
a
fen
och antotsian yashil
rangli
rangli
F,gen
Aa
aa
340
340
8. fen
qizil
oq
Pgen
AA
x
aa
fen
pushti
F!gen
A a x A a
fen
qizil pushti
pushti
oq
F2gen
AA
Aa
Aa
aa
9. fen
sariq
yashil
Pgen
AA
x
aa
fen
tilla rang
tilla rang
F]gen
Aa
x
Aa
fen
sariq
tillarang tilla rang
yashil
F2gen
A A
Aa
Aa
aa
10. fen quloq suprasi uzun
quloq suprasi kalta
Pgen
AA
x
aa
fen
quloq suprasi o ’rtacha
quloq suprasi o ’rtacha
Figen
Aa
x
Aa
fen
qul. sup. uz.
qul. sup. o’r.
qul. sup. o’r. qul.sup.kalt.
F2gen
AA
Aa
Aa
aa
11
.
Organizmlar soni
Ma’lumot
sarik
qaymoq oq
jami
rangli
rangli
rangli
Olingan (p)
52
99
41
192
Kuzatilgan nisbat
1
2
II
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
48
96
48
192
Farq-d
4
3
— 7
—
d2 — farqnnng kvadrati
16
9
49
—
- -----nisbat
0,03
0,69
1,02
x 2=2,34
x ning qiymati 2,34 <5,99 Fisher jadvalidagi qiymatidan kichik,
demak olingan natija (95% ehtimollikda) 1:2:1 nisbatga mos keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
