O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

8

---

1.2. Mustaqillik kurashning istiqbolini belgilab berili
 zb e k isto n m ustaqillikka erishgach, milliy qadriyatlarni e 'z o z- 
lash orqali yoshlar qalbida Vatanga m uhabbat tuyg‘usini kuchay- 
tirishga jiddiy e ’tib o r berila boshlandi. Aholi, shuningdek, o ‘quvchi- 
yoshlarning m adaniy va maVifiy tushunchalarini yanada rivojlantirish, 
ularni jism oniy jih atd an barkam ol qilib tarbiyalash asosiy vazifalardan 
biri etib belgilandi.
0 ‘zbekiston R espublikasining «Jism oniy tarbiya va sp ort t o ‘g ‘ri- 
sida»gi Q o n u n i qayta k o ‘rib chiqilib, 2000-yili yangi ta h rird a qabul 
q ilin d i. B unda o ‘q u v c h i-y o sh la rn i jism o n an tarb iy ala sh , iq tid o rli 
sp o rtc h ila rn in g m a h o ra tin i osh irish, xalqaro sp ort m a y d o n la rid a
n u fu zli n a tija la rg a erish ish im k o n iy atlari, k a tta sp o rtg a m a h o - 
ratli o ‘rin b o sa rla r tayyorlashga va, o ‘z n av b atid a, m a m la k a tn in g
m illiy iftixori b o ‘lgan xalq orasidagi k ich ik -k ich ik ta d b irla r d a ra ja - 
sid a n c h iq o lm a g a n xalq o ‘y inlarini xalqaro m aydonga z a m o n av iy
sp o rt turi k o ‘rin ish id a olib ch iq ish im koniyatini m u sta q illik ta q - 
dim etdi.
O ltgan asr 90-yillarining boshida Q ozog‘iston va 0 ‘rta Osiyo 
polvonlarining birinchi Q urultoyi b o ‘lib o ‘tdi. U shbu Q uru lto y d a 
kurashni sport turi sifatida rivojlantirish tizim i, q o n u n -q o id asi, libosi 
ilk m arta taqdim etildi. Bu Q urultoy qatnashchilariga m a ’qul keldi. 
1991-yil 17-sentabrda «Sport» gazetasida o ‘zbek sporti — kurashning 
q o n u n -q o id a lari tizim i to ‘g ‘risida chiqish qilindi. A ynan shu n d an
boshlab m am lakatim izda o ‘tkaziladigan kurash m usobaqalari ushbu 
q o n u n -q o id a lar tizim ida tashkillashtirila boshlandi.
R espublikada milliy qadriyatlarni tiklash, m a’naviy va m a ’rifiy 
jih a td a n bilim ni chuqurlashtirish borasida qator h u ku m at qarorlari 
e ’lon qilindi. Sharqning ulug‘ allomalari At-Term iziy, xalq qahrom oni 
Jalo lid d in M anguberdi, buyuk sarkarda Arnir T en iu r kabi buyuk 
shaxslarning hayoti bilan tanishtirish, ular nom iga P rezident sovrini 
u chun kurash b o ‘yicha xalqaro sport m usobaqalarining o ‘tkazilishi 
ja h o n jam o atchiligi e ’tiborini tortib qolm ay, o ‘zbekning o ‘zligini 
olam ga taran nu m ctdi.
1998-yil 6 -sen tab rd a b o ‘lib o ‘tgan Xalqaro kurash assotsiatsiya- 
sining ta'sis kongressida jah o n n in g 28 m amlakati vakillarining tashab- 
busi va bevosita ishtirokida X alqaro kurash assotsiatsiyasi tashkil 
qilinganligi e ’tiro f etilib, kurash b o ‘yicha milliy va q it’a federatsiyalari 
faoliyatini m uvofiqlashtirish, vakolatxonalar ishini yoMga q o ‘yish, 
q it’a va jah o n birinchiliklarini tashkil etish ham da o ‘tkazish, o ‘zbek
9

---

kurashini Olim piva cryinlari qatoriga kiritish assotsiatsiyaning asosiy 
vazifalari ctib belgilanishi alohida ta'kidlangan. Ushbu K ongressda 
Respublikam iz Prczidenti Islorn Karimov Xalqaro kurash assotsia- 
tsiyasining doim iy faxriy Prezidenti etib saylandi.
B u n dan ta sh q a ri, 1999-yili 1-fevralda m a m la k a tim iz P rezi- 
d en tin in g «Xalqaro kurash assotsiatsiyasini q llab-quvvatlash to 'g ‘- 
risida»gi Farm oni e ’lon qilindi. Bu Farm onda milliy qadriyatlarni, 
m ardlik, jasurlik, vatanparvarlik, gum anizm g ‘oyalarini o ‘zida m u- 
jassam ctgan o ‘zbek kurashini dunyo sport olam ida yangi sport turi 
sifatida tan olinganligi m unosabati bilan Xalqaro kurash assotsiatsiya- 
sining jah o n m iqyosidagi mavqeyini yanada m ustahkam lash, uni h ar 
to m o n lam a q o ‘llab-quvvatlashga katta c ’tibor berildi.
1998-yildan boshlab, X alqaro kurash assotsiatsiyasi to m o n id a n
h a r yili tashkil etilib kelinayotgan, yuqorida k o ‘rsatilgan xalqaro 
tu rn irla r va ja h o n b irin c h ilik la ri h am d a c h e n ip io n a tla r m uv af- 
faqiyatli o ‘tkazilib k elin m o qd a. Shuningdek, o ‘z n av b atid a, O siyo, 
Y evropa va Jah o n c h e m p io n atlari va b irinchiliklarini m aqsadli ra- 
vishda tashkil etilishi va o ‘tkazilishi, kurashim izning nufuzini yanada 
oshirish, eng m uhim i esa 0 ‘zbekistonning shon-sh uh ratini oshirishga 
d a ’vat etayotir.
T a ’kidlash lozim ki, m ustaqillik sharofati tufayli deyarli b archa 
o ‘quv yurtlari, k o ‘p g in a ishlab chiqarish korxonalari, ah o li isti- 
q o m at joylarida (m ahalla, k o ‘p qavatli uylar hududlarid a) va turli 
m uassasalarda milliy kurashlarim iz b o ‘yicha sport to ‘garaklari tashkil 
etilgan.
B o lalar va o ‘s m irla r sp o rt (k u rash ) m ak ta b la ri, o liy m a h o ra t 
m a k ta b la ri, o lim p iy a o ‘rin b o sa rla ri m aktablari va o lim p iy a zax i- 
rala ri kollejlari ta rk ib id a kurash b o ‘lim lari m avjud. D e m a k , m illiy 
k u rash b o ‘yicha b a rc h a toifadagi m axsus spo rt m ak ta b la ri fao liy at 
k o ‘rsa tm o q d a .