Ўзбекистон республикасиолий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро давлат университети

“Маснавий”нинг учинчи китоби
Китоб бошланишидан 
яна Ҳусомиддинга мурожаат қилинмоқда, чунки аллома 
томонидан 
белгиланган 
бу 
олис 
маънавият 
йўлининг 
машаққатларига Ҳусомиддиннинг сабр қилишига далда сифатида 
Румий уни маърифатга ўрта-ўртада чорлаб қолади. 
“Маснавий”нинг учинчи китобида 
“Фил қиссаси”, “Бир 
қишлоқлик 
шаҳарликни 
меҳмонга 
чақириб 
алдагани”, 
“Шоқолнинг товуслик даъво этгани”, “Лофчининг жазоси”, 
“Музлаган аждаҳо воқеаси”, “Филнинг шаклу шамойили”, 
1
Румий Жалолиддин. Маснавийи маънавий. – Т. 2010. – (207-бет). 
2
Румий Жалолиддин. Маснавийи маънавий. – Т. 2010. – (236-бет). 

---

49 
“Ваҳимага тушган устоз”, “Дарвеш ҳикояти”, “Ибтидодан 
интиҳони кўрган заргар қиссаси”, “Нафсга банди бўлган киши”, 
“Хачир ва туя”
каби қатор ҳикоятлар келтирилади. 
Учинчи 
китоб инсон маънавий-ахлоқий шаклланишида учинчи 
қадам – оралиқ ташхис сифатида нафс, ҳирс, манманлик, 
такаббурлик, маънавий шаклланишга таҳдидлар борасида 
фикр юритилади ва ақли ноқисларга танбеҳлар бериб 
ўтилади. 
 “Маснавий”нинг 
тўртинчи 
китоби. 
“Маснавий” 
“манзилларининг энг гўзали, суду самарларнинг энг буюги томон 
тўртинчи сафардир”, яъни тўртинчи китоб “Жонларга фароғат бу, 
баданларга 
шифо...” 
бўлгани 
каби 
маънавият 
“Солиҳ 
баданларнинг ҳаракатларига, соликларнинг хоҳиш-истакларига 
бензар”, – дейилади
1
ва “Маснавий” “Бизга боққан, биз билан 
дийдорлашганларга 
– 
нур, 
келажак 
авлодларимиз, 
фарзандларимизга – хазина”, – дея таъриф келтирилади. Китобда 
“Воиз”, “Қалтис ҳаракат”, “Беномус хотин”, “Хушбўй 
ҳидлардан ўзидан кетган одам”, “Амал билан насиҳат этмоқ сўз 
ила ўгит бермоқдан афзалдир”, “Тарозунинг тоши”, “Иброҳим 
Адҳам қиссаси”, “Сув саси”, “Бир шоир қиссаси”, “Аҳмоқнинг 
жавоби сукут”, “Мажнуннинг нортуяси”
каби ҳикоятлар 
келтирилган.