Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

С. К а м а 
.1
о в. Завосвание каракалпаков хивнмгкимн ха-
мамм в комце XVIII—мачалс XIX вн. Пукус, 1958, Н-15 бет.
09
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

мусылман“ ш деген сөзлерден алыпгам болыуы керек.
Мимнп аўылында казақ ҳәм өзбеклер жасайды. Қара- 
калпақлар жүдо смГСрек, олар махташылык, днйхам- 
шылықгыц басқа да түрлерн мемен де шугылламады.
Төрткүл ҳәм Вмруннй қалалары аралыгында, шама 
мепен Төрткүлдем 10 км жерде халықтыц тығыз жай- 
ласкам жерм Сарыбий аўылы орналасқан Жыймалгам 
маглыўмагларға карағамда, усы аўылға XIX әснрдиц 
I ярымымда Хийўа хамлығынан арнаўлы түрде қолым- 
да жокары бийлик ҳуқуқы бар Имақбий (Сарыбий) 
деғен адам келген. Ол 1825—1842 жыллар арасында 
Хпмўада хан болған Аллакулн ханныц ағасымык бала- 
сы екен13’. Оны халық Сары имақ (инақ деп Хийў I 
ҳәм Бухара ханлықларында белгили бир территория- 
ны басқарыўшы ҳәм қолында ҳуқуқы бар адамты 
айтқан,—ККРС, 293; УзРС, 179) деп атайды екен. 
Сол киси Хийўа ханлығынан арнаўлы келип, Сарыбий 
мәканынан жап қаздырған. Онын усы жерге еккизген 
үлкен бағы да болған, ҳәзир ол жок. Усы кисиге 
байланыслы 
Сарыбий
топоними сақланған.
Төрткүл қалдсынын қубла-шығыс гәрепинде Шо- 
рахан қаласынын орнын көриў мүмкин. Сол жердеги 
адамлардын айтыўлары бойынша, Шорахан деғен хан 
татарлар беттен 15 хожалықты алып келип огырған 
екеи. Биреўлер: „Шораханнын өзи тама урыўынан, 
қала сонын аты менен аталынты“ —десе, екинши би- 
реўлер: „Шорахан деген бурында бир батыр болған, 
ол қалмақ ненен урысып, сол жерде багырлық ненен 
агын қалдырған 
дейди. Шорахани тн пайда бтлыў, 
өмнр сүриў тарийхы туўралы дәл ҳәм анығырақ факг- 
лер соцғы жылларда Қаракалпақстан терригориясын- 
да жүрғизитген археологиялық, эшографиялық экспе- 
днпнялар, илимий изертлеўлер нәтийжесиияе жый- 
налды. С. П. Толсгов бул терригорияда жүрғизилғен 
археоло
1
'иялық жумыслар ҳәм баска илимий фактлср- 
ди есапқа алып, Шорахан X эснрге, яғный моиғоллар 
тонылысына 
1
пекем кала ретинде өмир сургенлигнп