M. A. Raxmatullayev, B. I. Ganiyeva

1.4.
 
Bulutli texnologiyalar asosida korporativ tarmoqlarda 
elektron ilmiy-ta’limiy resurslarni shakllantirish va qidirish 
 
Axborot-kutubxona faoliyatidagi texnologiyalarning rivojlanish 
tendensiyalari tahlili quyidagi rivojlanish yo‘nalishlarida xulosa qilish 
imkonini yaratadi:

global axborot tizimlari va axborotga ega bo‘lishning barcha 
imkoniyatlari orqali, foydalanuvchilarning joylashgan joyidan va 
so‘rovlarning turidan qat’i nazar, ularning ehtiyojlarini imkon darajasida 
qondirish; 

elektron kutubxonalar va virtual korporativ tarmoq muhitida 
jahon ilmiy-ta’limiy resurslarini to‘plash vositalari va usullarini 
rivojlantirish;

foydalanuvchilarni nafaqat kutubxonadan, balki, masofaviy 
erkin foydalanish orqali mustaqil axborot olish, hatto resurslarni 
shakllantirish va axborot xizmatlarini ko‘rsatishga faol jalb qilish; 

olinadigan va shakllantiriladigan axborotning turli xil bo‘lishi; 

axborot-kutubxona 
infratuzilmasini 
rivojlantirishni 
faollashtirish. 

---

22 
Axborot-kutubxona infratuzilmasi (AKI) tushunchasi ostida 
respublika yoki mintaqa miqyosida axborot-kutubxona muassasalarining 
(AKM) foydalanuvchilari ehtiyojlarini maksimal ravishda qondirishga 
qaratilgan, axborotni saqlash va tavsiflash, yagona uzatish standartlariga 
asoslangan yagona tarmoqqa birlashuvi tushuniladi. 
Axborot-kutubxona muassasalarini (AKM) rivojlantirishda asosan 
quyidagi ikkita model ishlatiladi: 
1.AKMlarining mahalliy taqsimlangan modeli. №1 model.
2.Mijoz-server modeli. №2 model.
AKMlarining mahalliy taqsimlangan modeli.
1-model 1970-80-
yillar va 90-yillar boshida yetakchi G‘arb davlatlarining kutubxona va 
arxivlarida keng tarqalgan edi. Bunda har bir axborot muassasalari 
o‘zining elektron kataloglarini tashkil etib, elektron pochta va 
Internetdan axborot va yozuvlar almashuvida foydalanganlar.