Ш. З. Умарованинг таҳрири остида

 
Дори воситаларнинг эҳтиёжи уларнинг хақиқий истеъмоли ва уларга бўлган 
талабни ўзгариш қонуниятлари таҳлил аниқлиги билан бевосита боғлиқдир. 
 
Талаб деганда пулларда ифодаланган у ёки бу товарга ҳаридорларнинг 
эҳтиёжи тушунилади. Талабни миқдорий жихатдан ўлчаш мумкин, бунда 
талаб катталиги тушунчаси қўлланилади. Бу ҳаридорлар (истеъмолчилар) 
ҳоҳлайдиган, аниқ нарҳлар бўйича қайсидир давр ичида молиявий 
имкониятларга эга бўлган, сотиб олишга тайёр бўлган маълум товар 
миқдорини билдиради. Бундан келиб чиқадики сотиладиган товарни талаб 
ҳажми энг аввало унинг нарҳи билан боғлиқ. Одамлар, ҳарид қиладиган 
товар миқдори ва унинг баҳоси ўртасидаги муносабати талаб қонунини 
таърифлайди. Баъзи тенг шароитларда товар нарҳи ва талабнинг катталиги 
ўртасида қайта (ёки салбий) алоқа, яъни нарҳларни пасайиши, талабни 
кўпайишига олиб келиши ва аксинча мавжудлигини талаб қонуни 
тасдиқлайди.
Талабнинг катталигига иккита гуруҳ омиллар муайян таъсир этади:
1) дори воситаларни эҳтиёжни шакллантирувчи омиллар;
2) иқтисодий кўрсаткичлар гуруҳи (товар ва уни аналогининг нархи, 
истеъмолчининг даромади ва б.) 
Дори воситаларига бўлган талаб қуйидаги асосий негизлар бўйича 
таснифланади: 
1) Талабнинг генераторига қараб:
шифокорлар томонидан (поликлиника, стационарлар);
аҳоли томонидан.

---

455 
2) Қониқтириш даражаси бўйича: 
Хақиқий (хақиқатдан қониқтирилганда кўрсатилган бўлиши мумкин). У 
дорихонанинг мурожаатлар сонига тенг; 
Сотилган (ҳарид натижасида қониқтирилган). У истеъмолга тенг; 
Талаб қониқтирилмаган – етарли миқдорда ёки нотекис равишда дорихона 
тармоғига келган дори воситаларга бўлган талаб. У сотилган ва хақиқий 
талаблар орасидаги фарқига тенг;
3) Маркетинг турига қараб:
Маркетинг турига қараб талабнинг таснифи