T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 212 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
Shundayqilib, induktivlik, 
µ
0
 ni o’ramlar soni 
𝑁
2
 va yuzalarni ko’paytirib solenoid 
uzunligiga bo’lganimizga tengdir. 
Shuning uchun: 
, (5) 
ga teng bo‘ladi. Bu yerda, 

va 
N
- muhitning magnit sindiruvchanligi va solenoid ichidagi 
maydon kuchlanganligi, 
V
- solenoid hajmi. 
- kattalik, magnit maydon energiyasi o‘zgarmas zichlik bilan 
taqsimlanganligini ko‘rsatadi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
V
Н
W
M


2
2
0


2
2
0
Н
M





---

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 213 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
16-MA’RUZA: TEBRANMA HARAKATLAR 
REJA: 
 
1.
 
Garmonik tebranma harakat kinematikasi va dinamikasi 
2.
 
Garmonik tebranma harakat energiyasi 
3.
 
Matematik, fizik, prujinali mayatniklar va tebranish konturi 
Garmonik tebranma harakat kinematikasi va dinamikasi
Vaqt o‘tishi bilan takrorlanuvchi harakat yoki fizik jarayonlar 
tebranishlar
deb 
ataladi. Tabiatda va texnikada tebranma harakatlar keng tarqalgandir. Misol uchun soat 
mayatnigining tebranishi, o‘zgaruvchan elektr toki va boshqalar. Shuning uchun tebranma 
harakatlarning fizik tabiatiga qarab ularni mexanik, elektromagnit va boshqa tebranishlarga 
ajratish mumkin. Ammo tebranma harakat yoki jarayonlar turli bo‘lishiga qaramay, ularning 
barchasi umumiy qonuniyatlar asosida yuzaga keladi.