Byudjet tashkilotlarida byudjet hisobi

1-misol. 
Yangi asosiy vositalar ta’sischilardan olindi. Boshlang’ich qiymati 1 000.000 
so’m.
Debet 0100 
Kredit 4610 
2-misol.
Oldin foydalanilgan asosiy vositalar ta’sischilardan hissa sifatida olindi.
Boshlang’ich qiymat 1000 000 so’m.
Eskirish summasi 240.000 so’m. 
Qoldiq qiymati 760.000 so’m. 
Asosiy vositaning boshlang’ich qiymatiga: 
Debet 0100 schet 1000 000 so’m. 
Kredit 4610 schet 1000 000 so’m. 
Asosiy vositaning eskirish summasiga: 
Debet 4610 schet 240.000 so’m. 
Kredit 0200 schet 240.000 so’m. 
Asosiy vosita xarid qilinganda, uni sotib olish, keltirish, o’rnatish va umuman 
foydalanish xolatiga keltirish bilan bog’liq hamma xarajatlar «Kapital qo’yilmalar» 0800 
schetida yig’iladi, hamda asosiy vosita qiymatini oshiruvchi xarajatlar hisoblanadi va ushbu 
xarajatlar yig’indisi asosiy vositasining boshlang’ich qiymatini tashqil etadi.
3-misol.
a) Kompyuter xarid qilish maksadida «NAYTOV» kompaniyasiga to’lov 
hisoblandi 500.000 so’m. 
Debet 0820 schet 500.000 so’m. 
Kredit 6010 schet 500.000 so’m. 
b) Transport tashkilotiga asosiy vositani keltirish yuzasidan to’lov hisoblandi 20,000 
so’m 
Debet 0820 schet 20,000 so’m. 
Kredit 6990 schet 20,000 so’m. 
v) Kompyuterni tayyor holatga keltirish yuzasidan firmaga to’lov hisoblandi 60,000 
so’m. 
Debet 0820 schet 60.000 so’m. 
Kredit 6990 schet 60.000 so’m. 
g) «NAYTOV» firmasiga kompyuter keltirish uchun to’lov o’tkazildi 500.000 so’m.
Debet 6010 schet 500.000 so’m. 
Kredit 5110 schet 500.000 so’m. 
d) Trasport tashkilotiga to’lov o’tkazildi 20,000 so’m. 
Debet 6990 schet 20,000 so’m.
Kredit 5110 schet 20,000 so’m. 

---

43 
v) Programmalash xizmati firmaga to’lov o’tkazildi 60,000 so’m. 
Debet 6990 schet 60,000 so’m. 
Kredit 5110 schet 60,000 so’m. 
j) Asosiy vositalarni qabul qilish topshirish dalolatnomasi (AV-1) asosida asosiy 
vosita kirim qilindi.
Debet 0150 schet 580,000 so’m. 
Kredit 0820 schet 580.000 so’m. 
3 misolni sxema ko’rinishi quyidagicha bo’ladi. 
Dt 5110 Kt Dt 6010 Kt Dt 6990 Kt Dt 0820 Kt Dt 0150 Kt 
g)500.0 g)500.0 a)500.0 d)200.0 b)200.0 a)500.0 j)580.0 j)580.0 
d)20.0 e)60.0 v)60.0 b)20.0 
e)60.0 v)60.0 
Asosiy vositalar bepul ko’rinishida ham korxonalarda qabul qilinishi mumkin. Ushbu 
jarayon yuzasidan quyidagi xususiyatlarga e’tiborni qaratmoq kerak:
1. 
Asosiy vositalarni yangi va oldin foydalanganligiga; 
2. 
Asosiy vositalarni davlat yoki nodavlat korxonasiga bepul kirim qilinayotganligiga. 
Korxonada mehnat buyumlarining ta’minoti ham zaruriy ta’minot jarayonlaridan biri 
hisoblanadi. Mexnat buyumlariga xom-ashyolar, materiallar, yoqilg’i, ehtiyot qismlar va 
boshqalar misol bo’lib, ularni xarid qilish baxolari bilan birga tashish, keltirish, tushirish 
xarajatlari ham mavjudki, biz ularni trasport-tayyorlov xarajatlari deb ataymiz. Demak, sotib 
olingan mehnat buyumlari tannarxini ularni sotib olish qiymati va tayyorlov xarajatlari 
yig’inidisi tashqil etadi.
Mexnat buyumlari hisobi 1000 «Materiallar» schetida yuritiladi. Mexnat 
buyumlari bilan xaqiqiy ta’minotning miqdor ko’rsatkichi ushbu schetning debetida reja 
(shartnoma) tannarxida aks ettiriladi. Mehnat buyumlarining xaqiqiy tannarxi sotib olish 
qiymati va transport tayyorlov xarajatlari yig’indisi sifatida aniqlanadi.