Microsoft Word Saniyazova doc

7. Pilla’
-pilla’go’zaw. Bali’q awlaytug’i’n awdi’n’ bir tu’ri.
8. Maygu’p
- bali’qshi’li’q qurali’ni’n’ atamasi’. Woni’n’ basi’nda 
pa’rrigi boli’p tartqanda awi’z ta’repinen u’ki woyi’p, bali’qti’ shontayg’a 
ti’g’i’w ushi’n qollani’ladi’. 
9. Iynelik
- aw toqi’ytu’g’in qural. 
Mi’sali’: Wol ji’llari’ aw, na’rete toqi’w ushi’n bali’qshi’lar uzi’nli’g’i’ 
qari’stay juqa taxtadan basi’n su’yir yetip u’sh tilli shani’shqi’g’a usati’p bo’z 
toqi’ytug’i’n “ma’ki” dese, bali’qshi’lar woni’ iynelik deydi. 
(K.Sultanov.”Aqda’rya”)
Ha’r qanday tildin’ so’zlik qurami’nda bazi’ bir so’zler qollani’li’wi’ 
jag’i’nan go’nerip baradi’, yag’ni’y sol go’nergen so’zlerdin’ kem-kem so’zlik 
quramnan shi’g’i’p qali’wi’ za’ru’rli qubi’li’s bolg’ani’nday bali’qshi’li’q 
leksikasi’nda joqari’da keltirip wo’tkenimizdey, bir qansha atamalar go’nergen 
so’zler qatari’nan wori’n ali’p, qollani’w wo’risi tarayi’p qalg’an. Jergilikli 
xali’q bali’qti’ aldi’nlari’ qaza, baspay, sholpi’, qarmaq, shani’shqi’, pilla’, 
maygu’p h.t.b. si’yaqli’ a’piwayi’ wo’nimsiz qurallar menen awlang’an bolsa, 
ha’zirde bali’q awlawda qollani’latug’i’n qurallardi’n’ tu’rleri tu’p-tami’ri’nan 
wo’zgerip ha’zirde jan’asha tu’rdegi bir neshshe awdi’n’ tu’rleri payda boldi’ 
ha’m de bali’qshi’lar usi’ qurallar menen bali’q awlaydi’. 
Ma’selen, kapronaw, dunayaw, gigant si’yaqli’ jan’adan awlar, jan’a 
atamalar payda boldi’.
Dunay aw
- Dunay da’ryasi’nin’ atamasi’na baylani’sli’ kelip shi’qqan 
awdi’n’ bir tu’ri.
Shana
-bali’q, qami’s, ha’r qi’yli’ ju’klerdi muzda tasi’w ushi’n 
qollani’latug’i’n qural. Shanani’n’ ultani’ buri’n su’yekten bolatug’i’n bolsa, 
ha’zir temirden islenedi.

---

49
Qorg’asi’n a
w-ag’i’n suwg’a, yag’ni’y da’ryag’a sali’nadi’. Buni’ 
Zayi’rdag’i’, Porli’ tawdag’i’ bali’qshi’lar ko’birek qollanadi’.
Qabadan aw
- bul jayi’li’p turi’ladi’. Bali’qshi’lar jipten na’retedey yetip 
toqi’ydi’. Awzi’ u’lken, tu’p jag’i’ barg’an sayi’n kishireyip bara beredi.