Mehnat muhofazasi va ekologiya kafedrasi

2-seminar Ishi. Ishchi о‘rindiqlarga bо‘lgan 
talablar

---

15 
-
Insonni antropometrik о‗lchamlariga qarab о‗rindiqlarni quyidagicha 
farqlashadi: 
-
past о‗rindiq – poldan balandligi 350-390 mm, 
-
optimal о‗rindiq -391-450 mm 
-
baland о‗rindiq- 451-480 mm
2.1.rasm. Xona funksional zonalari orasidagi tо„siq shkaf. 
Agar 
о‗rindiq 
balandligi 
о‗zgaruvchan 
ishlansa 
uni 
parametrlarini380dan -530 mm gacha о‗zgaradi.

---

16 
Bolalar uchun о‗rindiq balandligini YE.Arkin formulasi orqali topish 
tavsiya etiladi. 
Stul suyanchig‗ini о‗rindiqdan balandligini 320 mm gacha bо‗lsa bu 
suyang‗ich; 320 mm dan 420 mm gacha - о‗rtacha balandlikdagi suyanchig‗, 420 
mm dan yuqori bu baland suyanchig‗.
Suyanchig‗ni eni 280-320 mm, о‗rtacha suyanchig‗ini eni 300-400 
mm, о‗rtacha olinadi(qarang 2.2 rasmni). 
Qо‗l qо‗ygichlar о‗tirayotganda va turayotganda kо‗l va tana uchun 
tayanch rolini о‗ynaydi, о‗tirganda qо‗l dam olishi uchun xizmat qiladi. 
Qо‗l qо‗ygichlar: past 110-175 mm, о‗rta -180-240 mm va baland 250-
420 mm turlariga ajratiladi. 
Qо‗lqо‗ygich uzunligi (oldi qirradan to suyanchig‗gacha) 300 mm dan 
kam olinmaydi. Ishchi kresloda qо‗l qо‗ygich uzunligi 180mm dan kam 
bо‗lmasligi lozim. 
Qо‗l qо‗ygich eni 50-80 mm olinadi. 
О‗tirish uchun mо‗njallangan mebellari bо‗rchak parametrlari. 
О‗rindiq qо‗layligi kо‗p jixatdan suyanchig‗ bilan о‗rindiq о‗rtasidagi, 
о‗rindiq qiyaligi burchak parametirlariga bog‗liq. 
Suyanchig‗ni vertikalga nisbatan qiyaligi aqliy mexnat uchun -8-15
0 
, 
ovqatlanish uchun -0-14
0
, tomosha uchun 13-24
0
, televizor kо‗rish -24-45
0
; 
xarakatsiz dam olish uchun -45-70
0
olish tavsiya etiladi. 
О‗rindiqni suyanchig‗ tomon qiyaligini stullarda, ishchi kreslolarda 
35
0
, dam olish kreslolarda, agar uni suyanchig‗i о‗rta balandlikda bо‗lsa-
415
0
, suyanchig‗ibaland va boshqо‗ygichi bо‗lsa- 4-35
0
ga teng olish 
tavsiya etiladi. 
Past va о‗rta balandlikdagi kreslo va divan suyanchig‗larni qiyaligi 
maksimal ravshda 24
0
gacha olinadi. 
Agar suyanchig‗ni 24
0
dan kо‗proq og‗dirmoqchi bо‗lsangiz uni 
balandligini oshirib bosh qо‗ygich о‗rnatish lozim. 

---

17 
Stul va ishchi kreslolarda о‗rindiq va suyanchig‗ о‗rtasidagi burchakni 
95-110
0
, divan va dam olish kreslolarda, suyanchig‗ balandligi о‗rtacha 
bо‗lsa, -90-113
0
, baland suyanchig‗da 98-125
0
olish tavsiya etiladi.