‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

I
maso­
fada 
CD
to‘g ‘ri chiziq o‘tkazilgan. Bunig uchun 
AB
to‘g ‘ri chiziqning 
istalgan ikki nuqtasidan, masalan, 
1
va 
2
nuqtalarda radiusi 
R = l
bo‘lgan 
aylana yoylari chiziladi, keyin aylanalarga urinma qilib 
CD
to‘g‘ri chiziq 
o ‘tkaziladi.
Bir-biriga nisbatan perpendikular joylashgan to‘g‘ri chiziqlami 
o ‘tkazishda qo‘llaniladigan qoidalardan foydalaniladi, ya’ni uchbur- 
chaklik va sirkul ishlatiladi. Buni quyidagi misollarda ko‘rish mumkin.
1-misol.
AB
to‘g‘ri chiziqda joylashgan 
С
nuqtadan shu to‘g‘ri 
chiziqqa perpendikular to‘g ‘ri chiziq chiqarilsin (3.3-shakl). Misolni 
yechishda uchburchaklikdan foydalanilsin.
Yechish.
Uchburchaklikning biror kateti yoki gipotenuzasi 
AB
to‘g ‘ri 
chiziq bilan jipslashtiriladi, so‘ngra uning gipotenuzasiga ikkinchi uch­
burchakning kateti jipslashtiriladi. Keyin ikkinchi uchburchaklik siljiti- 
ladi, ya’ni uning ikkinchi katetidan 
С
nuqta orqali to‘g‘ri chiziq 
o‘tkaziladi, bu chiziq berilgan 
AB
to‘g‘ri chiziqqa perpendikular boiadi.
2 -misol.
AB
to‘g ‘ri chiziqning 
A va В
nuqtalari orasida joylashgan С 
nuqta orqali shu to‘g‘ri chiziqqa perpendikular chiqarilsin (3.4-shakl). 
Misol sirkul va chizgich yordamida yechilsin.
Yechish.
1 -u su l. С nuqtadan ixtiyoriy 
R
radius bilan aylana yoyi 
chiziladi. Bu yoy bilan 
AB
to‘g ‘ri chiziqning kesishgan 
1 va 2
nuqtalari­
dan ixtiyoriy 
R
radius bilan yana yoylar chiziladi. Bu yoylaming o‘zaro