‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

«5-vaziyatdagi dastaning chetki holati», «12-
vaziyatdagi klapaning yuqorigi holati
» va shu kabilar.
Zarur hollarda yig‘ish chizmalarida buyumning yonida joylashgan 
qo‘shni buyumlar vaziyatlarining tasvirlarini ulaming o‘zarojoylashishini 
aniqlovchi o ‘lchamlar bilan ko‘rsatish mumkin. Agar buyum tarkibidagi 
qismlar qo‘shni buyum orasida joylashgan bo‘lsa, ulami ko‘rinmaydigan 
qilib (shtrix chiziqda) tasvirlash ham mumkin. Qo‘shni buyumlar 
soddalashtirilgan (kerak bo‘lganda ingichka chiziq bilan) holda bajarilgan 
bo‘lib, ulami o‘matish joyi, mahkamlash va biriktirish usullariga oid 
m a’lumotlar beriladi.

---

Yig‘ish chizmalarini standartda belgilangan talablarga rioya qilgan 
holda soddalashtirib tasvirlashga yo‘l qo‘yiladi.
10-§. Umumiy ko‘rinish chizmalari
Buyumning umumiy ko‘rinish chizmalarida uning tasvirlaridagi 
ко ‘ rinishlari, qirqim va kesimlari beriladi. Umumiy ко ‘ rinish chizmalarida 
buyumning konstruktiv tuzilishi, asosiy qismlarining o‘zaro bog‘lanishi 
va ishlash prinsipi to‘g‘risida tushuntirish matni va buyumning tarkibi 
haqida ma’lumotlar beriladi.
Umumiy ko‘rinish chizmalarida buyulaming texnikaviy xarakte- 
ristikalari to‘g ‘risida m a’lumotlar berilishi ham mumkin.
Gabarit chizmalar.
Gabarit chizmalar buyumlar yoki ular tarkibiy 
qismlarining kontur yoki soddalashtirilgan tasvirlari bo‘lib, ko‘rinishlar 
soni mumkin qadar kam, lekin buyumning tashqi qiyofasi to‘g‘risida 
to‘la tasaw ur berishi zarur.
Gabarit chizmalarda buyumning tasvirlari iloj i boricha soddalashtiriladi 
va asosiy kontur tashqarisiga chiquvchi buyumning elementlari doimo 
ko‘z ostida bo‘lishi lozim.
Gabarit chizmalarda buyumning siljiydigan, harakatlanadigan, qay- 
tarib qo‘yiladigan qismlarining eng chetki holatlari ko‘rinadigan qilib 
tasvirlanadi.
Buyumning gabarit chizmalari asosiy tutash chiziq bilan, harakat­
lanadigan qismlarining eng chetki holatlri ikki nuqtali shtrix-punktir 
chiziq bilan tasvirlanadi. Shuningdek, buyumning harakatlanadigan 
qismlarining eng chetki holatlarinni alohida ko‘rinishlarda ham tasvirlash 
mumkin.
Buyumning gabarit chizmalarida buyumning gabarit o‘lchamlari, 
o‘matish va boshqa buyum bilan biriktirish va zarur hollarda kontur 
tashqarisiga chiqib turuvchi qismlarining o‘lchamlari qo‘yiladi.
Gabarit chizmalar buyumlami ishlab chiqarish uchun mo‘ljallanmaydi. 
Shuning uchun buyumlami tayyorlash va yig‘ish uchun zamr bo‘lgan 
ma’lumotlar bunday chizmalarda keltirilmaydi.